Sušenje voća i povrća uz maksimalnu energetsku efikasnost - Inovativna sušara mogla bi da se nađe na tržištu početkom 2015. godine

(Foto: Aleksandar Parezanović)

Ideja prototipa automatizovane protočne sušare za voće, povrće i začinsko bilje zasnovane na principima energetske efikasnosti, Vladana Pantovića iz Knića pobedila je na regionalnom forumu Filantropija za zelene ideje krajem jula u Albaniji.

Na konkursu Nacionalnog foruma za zelene ideje Pantovićev izum je bio drugoplasiran. Nagradu na nacionalnom takmičenju u vrednosti 7.000 USD, kao i nagradu od 10.000 USD za prvo mesto na regionalnom takmičenju u Albaniji, tim iz Knića će uložiti u pravljenje prototipa sušare na bazi tehničke dokumentacije koju već poseduju, ali i na razvoj kompletne biznis ideje, kaže za "eKapiju" Igor Kojčić, menadžer projekta, koji je i predstavio ideju u Albaniji.

Prema rečima našeg sagovornika, za razliku od postojećih sušara koje su uglavnom komornog, stacionarnog tipa, nagrađena sušara je protočnog tipa. To znači da se sirov proizvod kreće kroz sušaru, što daje mnogobrojne komparativne prednosti u odnosu na postojeće sušare.

- Protočnost sirovog proizvoda u procesu sušenja omogućava potpunu automatizaciju procesa, od sirovog do gotovog proizvoda. Sama sveobuhvatnost procesa omagućava i integrisanje standard kvaliteta. Naša sušara koristi i obnovljive izvore energije, zapravo, solarni paneli greju vodu kao primarni medij. Voda se sekundarno dogreva (bilo kotlovima na biomasu, strujnim grejačima, bilo kotlovima na čvrsto gorivo ili gas) i ulazi u izmenjivač koji greje vazduh na određenu temperature, a onda ventilatorima kruži sušarom. Inovacijom koja se tiče održavanja konstantne koncetracije vlage unutar sušare, dobija se maksimalna energetska efikasnost sušare – kaže Kojčić dodajući da je ceo proces elektronski kontrolisan na principima savremene prakse u sušenju voća, povrća i začinskog bilja, preko krivih sušenja, što samu upotrebu sušare čini vrlo jednostavnom i laicima.

(Pobednici takmičenja u Albaniji)

"Uposlenost" sušare tokom cele godine

Prototip sušare će biti kapaciteta između 350 – 500 kilograma šljive, s obzirom na to da se kapaciteti sušara mere u kapacitetu za sušenje šljive.

- Ona će biti modularna, što znači da ćemo lako moći prilagoditi kapacitet od 350 kilograma sve do 2000 kilograma. Zbog same konstrukcije sušare, i različitih tehničkih rešenja, ali i korišćenja solarnih panela, očekujemo i značajnu uštedu energije. Sekundarno, naša sušara će koristiti i biomasu, pri čemu prednost dajemo žetvenim ostacima, kojih ima u velikim količinama – objašnjava sagovornik "eKapije".

Sušara je primarno namenjena poljoprivrednim gazdinstvima, odnosno malim proizvođačima. S obzirom na to da je sušara modularna, lako se može prilagoditi potrebama pojedinačnog naručioca. Kako kaže Kojčić, "tehničke karakteristike sušare omogućuju disperzivnu proizvodnju finalnih proizvoda u uniformnom kvalitetu".

- To znači da recimo 3 naše sušare na 3 različite lokacije, mogu osušiti šljivu u istom kvalitetu. Multifunkcionalnost i mobilnost naše sušare omogućuje da te iste sušare suše krušku, malinu ili borovnicu. Različite sezone sušenja različitih vrsta voća i povrća omogućuju upošljenost sušara tokom cele godine.

(Igor Kojčić na prezentaciji u Albaniji)

Uskoro i preduzeće

Poslovni cilj tima iz Knića je da, osim proizvodnje i prodaje sušara, formiraju preduzeće, i iz različitih izvora, obezbede početni kapital za proizvodnju od 20 do 30 sušara.

- Preduzeće bi ulazilo u kooperaciju sa registrovanim poljoprivrednim gazdinstvima, proizvođačima šljiva, krušaka, bresaka, kajsija i drugog voća na teritoriji opštine Knić. Suštinski, poljoprivredni proizvođači bi u proces proizvodnje osušenih proizvoda ulazili sa sirovinom iz svojih voćnjaka, a preduzeće bi im ustupljivalo tehnologiju za preradu primarnih poljoprivrednih proizvoda. Rezultat bi bila veća količina gotovih proizvoda istog kvaliteta - objedinjena ponuda gotovih proizvoda različitih proizvođača. Na taj način bi se preduzeće bolje pozicioniralo, kako na domaćem tako i na inostranom tržištu, koristeći potencijale udruženih poljoprivrednih proizvođača i tehnološke i ljudske resurse preduzeća - navodi Kojčić.

Multifunkcionalnost sušare i različite sezone sušenja, preduzeću bi omogućilo da sa 20 sušara ima i do 200 kooperanata, čime bi se na tržištu pozicioniralo i širokim asortimanom osušenog voća i povrća.

(Članovi tima)

- Cilj profita preduzeća, koje bi radilo na principima socijalnog preduzetništva, je da iz profita preduzeća, tehnološki unapređuje sušaru, ali i da obezbedi sredstva za podizanje novih zasada svojih kooperanata, primenu svih agro-tehničkih mera u njihovim voćnacima, podizanje protivgradnih mreža i sistema navodnjavanja kako bi se konstantno unapređivao kvalitet sirovih i gotovih proizvoda – kaže Kojčić.

Prvi proizvod sledeće godine

Ovaj projekat je razvijao šestočlani tim, a glavni pokretač ideje je Vladan Pantović iz Knića, ili kako on preciznije kaže, iz sela Bečevice.

- U timu imamo poljoprivrednog i mašinskog inženjera, biologa, PR stručnjaka, kao i ljude školovane u oblasti menadžmenta. Ako izuzmemo Vladana Pantovića, prosek naših godina je 27. Uvereni smo da ćemo napraviti firmu, i pored sušara razviti još nekoliko ideja koje su već u razradi – ističe sagovornik našeg portala.

Igor Kojčić očekuje da će se njihov proizvod naći na tržištu već početkom 2015. godine, a pošto tek ulaze u proizvodnju prototipa, nemaju konačne kalkulacije proizvodne cene sušare.

Irina Milošević