Matične ćelije kao nova terapija za srce

Naučnici su utvrdili da odsustvo vrste gena može izmeniti sudbinu hematopoeznih matičnih ćelija, bilo tako što postaju ćelije krvnog tkiva ili tako što postaju ćelije srčanog mišića. Ovo bi moglo dovesti do stvaranja novog izvora ćelija srčanog mišića koje se mogu koristiti u reparaciji oštećenog srca.

Matične ćelije iz krvi, naime, proizvode sve ćelijske vrste koje čine krvno tkivo, a a novo istraživanje sugerše da izbor između postojanja ćelija krvnog tkiva ili ćelija srčanog mišića zavisi od prisustva ili odsustva jednog faktora transkripcije, koji je nazvan Scl.

- Scl ima poznatu ulogu kao glavni regulator krvnog razvoja, a kada se ukloni iz jednačine, nisu pravljene krvne ćelije. Ovo uklanjanje Scl faktora rezultiralo je u potpuno funkcionalnim kardiomiocitima, a to je nezabeleženo do sada - izjavio je Ben Van Handel, sa Univerziteta Kalifornia Los Angeles (UCLA), jedan od autora studije.

Istraživači u polju regenerativne medicine pokušavaju da iznađu nove načine za razvoj funkcionalnih ("kucajućih") ćelija srčanog mišića nekoliko godina. U skorijem priodu jedan časopis objavio je da su ćelije kože reprogramirane da bi sačinile ćelije srčanog mišića, kao i kreacije veštačkog srca kod drugih eksperimentalnih organizama koristeći matične ćelije laboratorijskih pacova i silikona da bi se učinila mimika ljudskog srčanog mišića.

- Ova studija otvara novi put razmišljanja šta bi mogao da bude potencijalni resurs ćelija srčanog mišića. Mi sada imamo mnogo bolje razumevanje kako se mogu sačiniti ćelije srčanog mišića i kako se mogu regulisati, a ovo će nas dovesti do terpije srčanog udara kreiranjem novih mišićnih ćelija koje mogu zameniti one koje su oštećene - izjavila je dr Hanna Mikkola, stariji autor studije.

Istraživački tim je koristio specifičnu dijagnostičku tehnologiju da bi ustanovio koji geni utiču na matične ćelije da bi kreirale druge vrste ćelija. Pronašli su da u odsustvu Scl-a, geni koji dovode do proizvodnje srčanog mišića bivaju aktivirani.

- Da bi bili sigurni da nismo zamenili uzorke, nekoliko puta smo ponavljali eksperimente i svaki put dobijali iste rezultate. Ispostavlja se da Scl ima ulogu dirigenta u okrestru, koji govori genima endotela ko treba a ko ne treba da svira - izjavila je Amelie Montel-Hagen, istraživač UCLA-a i koautor ove studije.

Tim istraživača je izolovao hematopoezne ćelije životinjskih izvora, a kojima je nedostajao Scl. Ove hematopoezne ćelije su postale ćelije srčanog mišića unutar 4 sata. Oni su potom pokušali da saznaju da li se ovaj plasticitet ćelija može koristiti za formiranje koštanih ili bubrežnih ćelija. Pronašli su da je jedini smer u kojem ćelije idu u odsustvu Scl-a kardiomiocit i ne povezuju se sa ostalim organima.

Takođe, utvrdili su da ove ćelije mogu rasti i van okoline srčanog tkiva, u okruženju predodređenom za formiranje hematopoeznih elemenata. Nakon indukovanja rasta srčanog mišića, ove ćelije se repozicioniraju adekvatno, a ovaj napredak bi značio da postoji mogućnost korišćenja ovakvog mehanizma za indukovanje adultnih ćelija (odrasle matične ćelije koje se dobijaju iz krvi pupčanika ili periferne krvi) ka formiranju ćelija srčanog mišića u laboratorijskim uslovima, te korišćenja istih za terapiju stanja koja nastaju nakon infarkta miokarda.