Villa Rustica za turiste i istraživače - Privodi se kraju izgradnja Naučnoistraživčkog centra u Viminacijumu koji će oživeti duh antike

Već naredne godine Srbija bi trebalo da dobije u potpunosti završen objekat arheološkog turizma u Viminacijumu. Reč je o istoimenom naučnoistraživačkom centru kod Kostolca, sa jedinstvenom atmosferom antičkog Rima gde posetilac može da bude i arheolog i legionar i car.

Naučnoistraživački centar (Domus Scientiarum) je projektovan kao višenamenski objekat, pa pored činjenice da će naučnici iz Srbije i inostranstva koristiti centar za svoje studije, istraživanja, radionice sa studentima, letnje škole, organizaciju kongresa i tematskih sastanaka, on će služiti i za smeštaj turista koji pokazuju sve veće interesovanje za posetu ovog istorijskog lokaliteta.

Kako je za "eKapiju" rekao Miomir Korać, direktor Arheološkog projekta Viminacijum, najveći deo posla je urađen i radovi se privode kraju. Plan je da centar u potpunosti bude spreman do juna naredne godine, kada će biti obeleženo 1.700 godina od Milanskog edikta. Tako uporedo sa završnim radovima teku i pripreme za veliku izložbu "Putevima rimskih imperatora", koja će nakon Srbije biti prikazana u još nekoliko svetskih gradova.

Grad koji su voleli rimski imperatori

Naučnoistraživački centar, čija je izgradnja počela još 2007. godine, projektovan u obliku rimskog Villa Rustica (kuće bogatog patricija). Centar se prostire na oko 4.000 m2, ima 5 atrijuma i dva nivoa- gornji, sa prostorijama za rad i smeštaj i donji koji predstavlja "izolovanu zonu" sa povećanim stepenom sigurnosti i klimatskom kontrolom u muzejskim prostorijama i konferencijskim halama.

Korać kaže da je trospratni muzejski prostor ispod objekta pripremljen i da će u njemu, po ugledu na svetske lokalitete takvog kalibra, u vidu stalne postavke biti izložene specifične zbirke predmeta vezane za lokalitet.

Gornji nivo se sastoji od skupa pretkomora, oko koga su radionice, laboratorije, sobe za smeštaj stručnih timova i za posetioce. Pored njih je i biblioteka sa čitaonicom, dokument centar, laboratorija, kuhinja sa trpezarijom, a u okviru centra nalazi se i replika rimskih termi, koja se koristi kao mali spa centar.

- Istočno krilo namenjeno je istraživačima dok će u zapadnom povremeno boraviti gosti istraživači iz zemalja sa kojima imamo saradnju. Izgradnja centra se privodi kraju, a trenutno u njemu boravi 21 istraživač iz Srbije. Činjenica da su se naučnici uselili pokazuje da nauka u njemu funkcioniše što je i najvažnije.

Najveći deo centra, je kako Korać kaže, uređen. U biblioteci je ostao da se završi deo za čitaoce dok su knjige već na policama. Dovršava se i trpezarija u kojoj će posetioci imati priliku da degustiraju hranu napravljenu po receptima rimskog kuvara Apicija. Arheološki institut nedavno je raspisao tender za nabavku tehnološke opreme za kuhinju i trpezariju a gosti već sada imaju priliku da u centru probaju pojedina tradicionalna rimska jela poput svinjetine u medu ili urmi pripremljenih na poseban način.

Kako bi se u centru dodatno oživeo ugođaj prošlog veremena, profesor Fakulteta primenjenih umetnosti, Miroslav Lazović, uradio je u muzejskom prostoru 2000m2 mozaika po modelu Gala Placedie u Raveni, u okviru kompleksa nalazi se i fontana Neptuna sa mitološkim bićima, ali svakoko najzanimljiviji sadržaj za sada predstavljaju 12 urađenih glava rimskih imperatora.

- Sonja Petrović i Vuk Đuričković izvajali su 12 glava rimskih imperatora od ukupno 18. U pitanju je svojevrstan srpski brend jer je na teritoriji Srbije rođeno 18 rimskih imperatora, petina od ukupnog broja koji su vladali Rimom. Ovaj podatak pokazuje koliku je važnost područje na kojem se Srbija danas nalazi imalo za Rimsko carstvo - ističe Korać.

Preostalih 6 glava rimskih imperatora trebalo bi da bude završeno do kraja godine, kako bi potpuno bile spremne za izložbu "Putevima rimskih imperatora" u junu 2013.

- U čast obeležavanja 1700 godina Milanskog edikta Milano organizuje izložbu koja će trajati od oktobra do marta, pa i Srbija treba da predstavi bogatsvo antičkog perioda na svojoj teritoriji. Osim glava naših imperatora poput Konstancija II, Aurelijana, Proba, Maksimina Herkulija, na izložbi će biti prikazani i najznačajniji nalazi iz Sirmijuma, Šarkamena, Medijane, Romulijane, Kale Krševice, Justinijane prime. Ideja je da izložbu prati veliki katalog na srpskom i enegleskom jeziku i da nakon što izložba obiđe Srbiju krajem 2013, taj materijal obiđe i svet i pokaže da i Srbija ima postavke ravne svetskim muzejima. U panu je da izložba poseti Ujedninjene nacije, Veneciju, Rim pa i Luvr.

Izložba, ali i sam naučno istraživački centar privućiće još veći broj gostiju od onog koji sada obilazi nekadašnji rimski grad Viminacijum. U Naučnoistraživački centar može biti smešteno i do 100 gostiju, pa će posetioci, kongresi i konferencije, pored ostalih turističkih atrakcija, doneti prihod koji će se dalje koristiti za finansiranje, kontinuirano istraživanje i razvoj arheološkog parka.

Atrakcije

Viminacijum je u vreme procvata bio jedan od najvećih rimskih gradova na Balkanu a više puta je biran za mesto koncentracije vojske i polaznu tačku u mnogobrojnim ratovima. Imao je između 35 i 48 hiljada stanovnika, što ga je prema današnjim merilima činilo gradom veličine Beograda. Gotovo da nije bilo rimskog imperatora koji nije boravio u Viminacijumu. Bio je glavno uporište prema Trakiji i Dakiji, iz koga je operacije protiv Dačana vodio i car Trajan. Posetioci danas mogu da vide severnu kapiju vojnog logora, terme, paleohrišćanski objekat gde su se sahranjivali i skupljali prvi hrišćani, carski mauzolej, akvadukt i amfiteatar, koji je po površini veći od današnje Beogradske arene.

Posebna atrakcija u Viminacijumu jeste otkriće mamutice Vike stare više od milion godina, a stručnjaci Arheološkog instituta nedavno su otkrili novi ogromni fosil mamuta, 10 puta veći od Vike, pa se pretpostavlja da se na ovom arheološkom nalazištu nalazi i groblje mamuta.

I.B.