Vlada CG uvodi novi sistem granične kontrole - Jedinstvenom oznakom do 20 mil EUR u budžetu

Vlada Crne Gore ima najmeru da uspostavi Track&trace sistem u cilju smanjenja nelegalne trgovine duvanskim proizvodima.

Kako se navodi u Fiskalnoj strategiji, ključni cilj uspostavljanje ovog sistema je praćenje kretanja i porijekla duvanskih proizvoda u realnom vremenu tokom cjelokupnog lanca snabdijevanja, počev od same proizvodnje pa sve do krajnjeg potrošača.

- Na ovaj način svaki duvanski proizvod dobija jedinstvenu identifikacionu oznaku i podliježe punoj kontroli od trenutka kada napusti lokaciju proizvođača do prvog maloprodajnog objekta u kojem će se vršiti njegova prodaja - pojašnjeno je u Fiskalnoj strategiji.

Na taj način prijavljena je svaka faza u komercijalnom lancu, u cilju sprečavanja krijumčarenja i smanjenja nelegalne trgovine duvanskim proizvodima.

- U Crnoj Gori, kao i u Evropskoj uniji i u zemljama regiona, izražena je problematika krijumčarenja i nedozvoljene trgovine akciznom robom, prije svega cigaretama, a prema nekim podacima procjenjuje se da naša zemlja svake godine gubi između 15 do 20 mil EUR zbog sivog tržišta cigareta, što predstavlja oko 30% vrijednosti ukupnog legalnog tržišta duvanskih proizvoda - predočeno je u dokumentu.

Kako se dalje navodi u Fiskalnoj strategiji, iako je Crna Gora posljednih godina preuzela niz koraka u borbi protiv nelegalne trgovine cigaretama, što je rezultiralo značajnim rastom naplate prihoda od akciza na duvan i duvanske proizvode, procjenjuje se da se jedan dio ovih proizvoda još uvijek prometuje u sivoj zoni.

- Implementacija Track&Trace sistema imala bi pozitivne efekte u suzbijanju sive ekonomije na tržištu duvanskih proizvoda, a za rezultat povećanje legalnog prometa duvanskih proizvoda, što pokazuje i praksa nakon uvođenja ovog sistema u mnogim zemljama Evrope - naglašeno je u dokumentu.

Kako ističu, brojni su i drugi benefiti koji bi ovaj sistem donio: povećanje budžetskih prihoda (akciza i PDV), usklađenost sa međunarodnim propisima koji se odnose na kontrolu duvana, stvaranje fer tržišta za sve učesnike u lancu snabdijevanja duvanskim proizvodima, zaštita potrošača (potrošači bi bili sigurni da konzumiraju bezbjedan duvanski proizvod) i prikupljanje važnih podataka o svim tokovima u lancu koji se mogu upotrijebiti u razne svrhe.

- Kako je već urađena mapa puta koja je jasno definisala sljedeće korake na putu implementacije sistema, ali i jasno definisala vremenske okvire za svaki od njih, očekuje se da će sa njegovom realizacijom otpočeti 2025. godine, a procijenjeno nephodno vrijeme za njegovu punu implementaciju je tri godine (uključujući izmjenu zakonske regulative, objavljivanje tendera za izbor najboljeg ponuđača - izdavaoca identifikacionih oznaka, izrada ugovora, plaćanje sistema, vođenje kampanje o benefitima sistema itd.).

Okvirna konvencija o kontroli duvana (WHO FCTC), odnosno Protokol o eliminaciji nedozvoljene trgovine duvanskim proizvodima, Crna Gora je ratifikovala 2017. godine.

Uvođenje novog sistema sprovodiće se u sklopu reforme carinske administracije, koja podrazumijeva uvođenje kompjuterizovanog tranzitnog sistema (NCTS).

- Riječ je o bespapirnom tranzitnom sistemu koji se zasniva na elektronskom podnošenju tranzitnih deklaracija i elektronskoj razmjeni podataka između carinskih organa potpisnica Konvencije o zajedničkom tranzitu - precizirano je u Fiskalnoj strategiji.

NCTS omogućava sprovođenje postupka zajedničkog tranzita robe podnošenjem jedne tranzitne deklaracije i jednog obezbjeđenja kod polaznog carinskog organa. Primjena NCTS-a podrazumijeva elektronsko praćenje, brži protok robe i kraće vrijeme potrebno za obavljanje carinskih procedura, a time i uštedu vremena i troškova za privrednike.

Pristupanje Crne Gore Konvenciji o zajedničkom tranzitu očekuje se tokom 2026. godine.