Potvrđeno pisanje eKapije: Pred Privremenim organom Beograda izmene odluke o javnom prevozu, na periferiju voze privatnici

U tim izmenama ne navodi se direktno da će, kako smo pisali pre dve nedelje, linije na potezima 100, 300, 400 i 700 biti ustupljene privatnim prevoznicima kada bude raspisan predstojeći poziv za javno-privatno partnerstvo u javnom prevozu za naredni desetogodišnji period. Ali, izmene odluke o javnom prevozu koje će se naći na Privremenom organu predviđaju uvođenje četiri zone javnog prevoza na teritoriji 10 gradskih opština (i delu Grocke) sa vrlo jasnim naznakama gde će prednost imati GSP, a gde postoji realna mogućnost da se više linija koje trenutno drži GSP ustupe privatnim prevoznicima.

Naime, kako se može videti u izmenama odluke o javnom prevozu, predviđeno je da zonu 1 čini uže gradsko jezgro (teritorija koja se graniči ulicama Žorža Klemansoa, Džordža Vašingtona, 27. marta, Takovskom, Bulevarom kralja Aleksandra, Trgom Nikole Pašića, Terazijama, Kolarčevom, Vase Čarapića, Uzun Mirkovom, Studentskim trgom, Pjarona de Mondezira i Tadeuša Košćuška ka jugu i Dunavom na severu). Zona 2 bi bila šire gradsko jezgro (Brankova, Zeleni venac, Kneza Miloša, Klinički centar, Karađorđev park, Beograd na vodi) odnosno obuhvata teritoriju koja se graniči sa delom zone 1 i ulicama 27. marta, Starine Novaka, Profesora MIhaila Đurića, Beogradskom, Trgom Slavija, Bulevarom oslobođenja, Bulevarom Franše Deperea i Savom na zapadu. Zona 3 će, kako predviđa ova odluka, biti oivičena naseljima Višnjička banja, Višnjica, Slanački put, Mirijevo, Šumice, Braće Jerković, Medaković, Banjica, au njoj bi bili i delovi Rakovice i Čukarice, Novi Beograd (granica u zoni ulica i naselja Mileve Marić Anštajn, Surčinske, Grčke, Marka Čelebonovića...) i Zemun (granica u zoni Ugrinovačke i Branka Pešića). Zona 4, kako je predviđerno odlukom, obuhvatila bi teritoriju koja se graniči sa zonom 3, kao i sa granicom 10 centralnih gradskih opština, a u četrvtoj zoni bi bili i delovi Grocke koji su obuhvaćeni gradskim prevozom. U prevodu, to bi trebalo da znači da će zonu 4 činiti najudaljenija naselja koja pripadaju gradskim opštinaama.

Ovom odlukom predviđen je sistem takozvanih dijametralnih i radijalnih linija. Dijametralne linije bile bi one koje povezuju naselja u više različitih zona, a radijalne (tzv. potezne linije) koje povezuju zone 2 i 3 sa zonom 4 i "imaju pretežnu dužinu u zoni 4".

Kada je reč o samoj raspodeli linija, iz ove odluke da se zaključiti da je predviđeno da linije koje prolaze kroz najuže gradsko jezgro (koji, kako se navodi, trenutno opslužuje više od 250 vozila na 16 autobuskih linija) drži ubuduće GSP "Beograd". Na linijama koje prolaze kroz najuže gradsko jezgro, kako se navodi, predviđeno je da do 1. septembtra 2027. godine budu uvedena vozila na električni pogon, odnosano vozila sa malom emisijom izduvnih gasova, dok bi trakva vozila u zoni šireg gradskog jezgra bila obaveza od 1. septembra 2023. godine.

Dalje, iz izmena i dopuna odluke, da se zaključiti da postoji realna mogućnost da u ostalim zonama koje se ovom odlukom uspostavljaju, na takozvanim radijalnim linijama, ubuduće linije drže upravo privatni prevoznici. Kako stoji u izmenama odluke, postoji mogućnost i da GSP obavlja prevoz i na linijama koje prolaze kroz zone 2 i 3 kao i na pojedinim dijametralnim linijama.

- Drugi prevoznici mogu obavljati prevoz u zoni 1 kada to ne može javno komunalno preduzeće ili kada postoji interes za obavljanje komunalne delatnosati sa posebnim tipom vozila ili vozilom sa najvišim ekološkim stadardima pre rokova koji su definisani ovom odlukom - dodaje se u ovom dokumentu.

Kao razlog za donošenje ovih izmena i dopuna Odluke o linijskom javnom prevozu, kojima se stvaraju uslovi, da novim ugovorom o javno-privatnom partnerstvu privatni prevoznici dobiju više dodatnih gradskih autobuskih linija nauštrb GSP-a, navodi se to što će se "stvoriti preduslovi za kvalitetnije upravljanje i organizaciju javnog gradskog prveoza u narednom periodu". Kako je naglašeno, grad planira ulaganje u vozila elektro podsistema i druga vozila sa najvišim ekološkim standardima zbog čega bi prioritet na linijama koje prolaze kroz najuže gradsko jezgro dobio upravo GSP.

- Ideja je da se prema karakteristikama saobraćajne mreže i samog terena, prepoznaju specifičnosti, naprave grupe i opredele uslovi za potencijalno učešće u postupku javno-privatnog partnerstva za obavljanje komunlne delatnosti gradskog prevoza na ovim linijama - ističe se u odluci.

Ukoliko bi novim javno-privatnim partnerstvom privatnim prevoznicima bili ustupljeni čitavi potezi 100, 300, 400 i 700 to bi značilo da GSP ostaje bez četrdesetak linija odnosno da znatan broj autobusa GSP-a više ne bi opsluživao te linije. To bi značilo i da GSP ne bi držao gotovo više niti jednu liniju koja nosi trocifrenu oznaku. Poznavaoci funkcionisanja javnog prevoza su u nekoliko navrata u prethodnom periodu istakli da bi to značilo da bi apsolutni primat i većinu linija autobuskog pdosistema u gradskom prevozu imali privatnici nauštrb GSP-a kome bi ostao manji deo autobuskih linija uz one trolejbuske i tramvajske.

Ako se ovo sprovede u delo, to će biti još jedna u nizu tektonskih promena u javnom gradskom prevozu u prethodnih desetak godina, ali promena koja bi najviše pogodila GSP "Beograd". Podsetimo, u prethodnom periodu već su određeni potezi ustupani privatnicima (potez 600), menjan je sistem zona u gradskom i prigradskom prevozu (poslednji put pre manje od godinu dana kada su umesto stare četiri zone uvedene dve), a ukinut je i stari sistem praćenja vozila i obaveštavanja putnika. Kada je reč o putnicima, ako zaživi u praksi nova raspodela linija i nove zone u okviru 10 gradskih optina, ostaje da se vidi da li će i na koji način biti izmenjen i sistem naplate karata.