Beogradski aerodrom od 1910. do danas

Priča o JP Aerodrom "Nikola Tesla" Beograd počinje još davne 1910. godine, kada je letilište na Banjici bilo prvi beogradski aerodrom. Od tada do danas, letilište je menjalo lokaciju, raslo i razvijalo se. Jedino je ime ostalo nepromenjeno - Aerodrom "Beograd", sve do 2006. godine kada je dobio novo ime - JP Aerodrom "Nikola Tesla" Beograd, a od sredine juna 2010. godine i novi status - akcionarsko društvo.

Banjica (1910.)

Prvo letilište u Beogradu nastalo je krajem 1910. godine na vojnom vežbalištu u predgrađu Banjica. Ovde su letenje avionom prikazivali pioniri avijacije — Simon, Maslenikov, Vidmar i Čermak.

Početkom 1912. godine, na Banjici je podignut prvi drveni hangar za avione namenjen ratovanju sa Turskom. Dve godine kasnije na Banjici se stacionira srpska aeroplanska eskadrila i balonska četa.

Banjički aerodrom korišćen je i posle prvog svetskog rata za potrebe poštanskog saobraćaja na relaciji Skoplje — Niš — Beograd — Novi Sad i Beograd—Sarajevo—Mostar.

U blizini mesta gde se nalazio ovaj aerodrom danas je Vojno-medicinska akademija (VMA).

Kalemegdan Donji grad (1911.)

Ovaj aerodrom nalazio se na potezu od turskog amama (danas planetarijuma) prema ušću Save u Dunav. Sa ovog mesta prvi avion poleteo je u januaru 1911. godine.

U novije doba taj prostor je korišćen za skokove padobranaca i letenje paraglajdera. Danas se na ovom mestu redovno održavaju aeromitinzi sportske i ultralake avijacije.

Pančevo (1923.)

Aerodrom u blizini Pančeva počeo je sa radom 1923. godine, kada je vazduhoplovna kompanija "Franko-Rumen" pokrenula međunarodnu liniju Pariz-Carigrad. Iste godine, sa ovog aerodroma, uspostavljen je i poštanski saobraćaj.

Aerodrom je korišćen i za obuku pitomaca vazduhoplovne akademije ratnog vazduhoplovstva Kraljevine Jugoslavije. Posle oslobođenja, pančevački aerodrom korišćen je kao "Vazduhoplovno-vojno učilište".

Na mestu starog pančevačkog aerodroma danas se nalaze hale fabrike aviona "Utva", kao i travnata pista koja se koristi za probne, sportske i trenažne letove.

Međunarodno vazdušno pristanište "Beograd" (1927.)

Međunarodni aerodrom "Beograd" izgrađen je na livadi koja se zvala Dojno polje, između Bežanijske kose i leve obale Save, oko dva kilometra južno od Zemuna. Aerodrom je otvoren za saobraćaj u martu 1927. godine.

Od februara 1928. godine sa novog aerodroma poleću i avioni prve domaće avio kompanije, "Aeroputa".

Aerodrom je raspolagao sa četiri travnate poletno-sletne staze. Na njemu je 1931. godine izgrađena moderna pristanišna zgrada, a 1936. ugrađena je i oprema za sletanje pri slaboj vidljivosti.

Tokom Drugog svetskog rata aerodrom su koristili Nemci. Oni su ga i porušili 1944. odine, pri povlačenju iz Beograda.

Beograd Surčin (1962.)

Za lokaciju novog međunarodnog aerodroma izabran je prostor u blizini Surčina, 18 kilometara zapadno od Beograda.

Aerodrom je pušten u saobraćaj 1962. godine. Imao je jednu pistu dužine 3.000 metara, rulnu stazu dužine 3.350 metara, pristanišnu zgradu za prijem putnika, kontrolni toranj, veliku platformu za opsluživanje letelica i drugu savremenu opremu. Kasnije je izgrađena i nova zgrada za prijem putnika, proširena je platforma za prijem aviona, produžena je pista, a 1997. godine ugrađena je oprema za Kategoriju II i time omogućena upotreba aerodroma po lošijim vremenskim uslovima.

U julu 2005. pušteno je u rad šest najsavremenijih avio-mostova, u maju 2006. otvoren je rekonstruisani međunarodni Terminal 2, a od novembra 2008. Aerodrom "Nikola Tesla" Beograd funkcioniše u punom kapacitetu i u uslovima izuzetno smanjene vidljivosti zahvaljujući upotrebi opreme i procedura za CAT IIIb, koja je prvi put u istoriji beogradskog aerodroma upotrebljena 04 januara 2009.

Na Aerodromu "Nikola Tesla" Beograd smešteno je preduzeće "Jat Tehnika", tehnička baza avio-kompanije "Aviogenex", operativna odeljenja Agencije za kontrolu letenja, Uprave carina i avio-kompanije "Jat Airways", Muzej vazduhoplovstva, školski centri avio-kompanije "Jat Airways" i Agencije za kontrolu letenja, Helikopterska jedinica MUP-a i dr.