Komisija dovodi inostrane fondove na crnogorsko tržište kapitala

Tržište kapitala u Crnoj Gori karakterišu nagomilani problemi, kao što su slaba infrastruktura, nelikvidnost i problemi u fondovskoj industriji, saopštio je Pobjedi Željko Drinčić, koji je krajem prošle godine izabran za presjednika Komisije za tržište kapitala. On je siguran da ćemo do kraja ove ili polovine iduće godine imati napredak u svim segmentima tržišta kapitala, te da će Komisija obezbijediti visok nivo nadzorne i regulatorne uloge. Ocijenio je da je odluka Vlade da uđe u vlasničku strukturu Montenegroberze na fonu najava podrške razvoju tržišta kapitala.

- Montenegroberza već nekoliko godina otežano radi zbog sudskih odluka kojima je blokirana imovina većinskih akcionara, pa upravljačke funkcije obavljaju mali akcionari na čelu sa Istanbulskom berzom, što je otežavajuća okolnost kod donošenja strateških odluka - kazao je Drinčić i dodao da je Istanbulska berza u vlasništvu turske države kroz državni fond i spada među najrazvijenije u ovom dijelu Evrope.

- Potez Vlade je na fonu ranijih najava podrške razvoju tržišta kapitala i država je u nekoliko navrata najavila emisiju dužničkih instrumenata, što bi, ukoliko se realizuje, pozitivno uticalo na razvoj domaće berze kao jednog od segmenata tržišta kapitala - navodi Drinčić, koji tvrdi da ljudi domaće tržište kapitala percipiraju sa nepovjerenjem i strahom, ali i zamjeraju nedostatak šire lepeze proizvoda.

- Upravo zbog toga, kroz niz sastanaka sa ljudima iz finansijske industrije u Crnoj Gori i inostranstvu, pokušavamo vratiti povjerenje i omogućiti adekvatnu infrastrukturu, koja bi razvoj tržišta kapitala mogla ispratiti. Imamo vidljiv napredak već u nekoliko mjeseci ove godine i očekujemo još bolje stanje - najavljuje Drinčić i ističe da fondovi nastali u masovnoj vaučerskoj privatizaciji, osim njih nekoliko, funkcionišu otežano, a nemamo nijedan privatni penzioni fond, pa i tu kaskamo u odnosu na EU standarde.

Dodaje i da je smanjen broj investicionih društava koji trguju na domaćoj berzi.

- Komisija u novom sazivu je prepoznala značaj fondova, pa smo od početka godine izdali rješenja za rad novom otvorenom investicionom fondu, jednom novom investicionom društvu, kao i jednom inostranom fondu za prodaju njihovih investicionih jedinica u Crnoj Gori. U proceduri je izdavanje dozvola za registraciju još četiri otvorena investiciona fonda iz inostranstva, a imamo najave osnivanja još investicionih i društava za upravljanje fondovima - saopštio je Drinčić.

Izmjene zakona uz to, navodi, rade na predlaganju novih i izmjeni postojećih podzakonskih akata u saradnji sa državnim i međunarodnim organima. Komisija, ističe, fokus stavlja na saradnju sa Montegroberzom i Centralnim klirinškim depozitarnim društvom, jer je neophodno da svi učesnici funkcionišu na efikasan i transparentan način, usmjeren ka investitoru, kako bi "oživjeli" domaću berzu.

- Najave i pozitivne reakcije investitora na rad Komisije ulivaju nadu da smo na pravom putu i da idemo u korak sa novim trendovima, što je značajno i za evropski put Crne Gore. Siguran sam da ćemo do kraja ove ili polovine iduće godine imati značajan napredak tržišta kapitala u svim segmentima - rekao je Drinčić, ističući da to dijelom zavisi i od Vlade i parlamenta, koji su ključni za donošenje zakona i utvrđivanje magistralnog pravca razvoja.

- Za ovih pet mjeseci naišli smo na razumijevanje obje institucije i mislim da je država konačno razumjela da joj je potrebno jako tržište kapitala i integritet tog tržišta, o čemu najbolje govori i njena pojava kao investitora na berzi. Komisija će u ovom dijelu nastaviti diktirati dinamiku razvoja i davati doprinos obezbjeđujući visok nivo nadzorne i regulatorne uloge - poručio je Drinčić.

Smatra da najave o zaduživanju na domaćem tržištu obezbjeđuje alternativni model finansiranja potreba države, koja je do sada bila dominantno upućena na bankarski sektor.

- U okruženju Hrvatska je uspješno sprovela taj projekat, a imamo najave iz Sjeverne Makedonije. Crna Gora to treba uraditi po istom modelu, za šta je potrebna saradnja sa bankarskim sektorom - kazao je Drinčić.

Naveo je da u primarnoj emisiji treba omogućiti što većem broju potencijalnih investitora upis obveznica, što će napraviti bazu potencijalno novih klijenata na domaćem tržištu kapitala.

- Za sve to je potrebna kvalitetna priprema i analiza, samim tim i vrijeme, ali smatram da prva naredna emisija treba da bude na domaćem tržištu. Na taj način građani bi mogli da ostvare veće prinose nego kod oročenih depozita, a država bi se mogla zadužiti po povoljnijim uslovima - izjavio je Drinčić, koji smatra da takav potez države, uz registraciju domaćih i ino fondova od strane respektabilnih asset management kompanija, otvara velike mogućnosti za sve građane.

- Ta će situacija dovesti do većeg interesa banaka da otvaraju sopstvene kompanije za upravljanje investicionim ili penzionim fondovima, kao i otvaranje kastodi i depozitarnih odjeljenja - kazao je Drinčić.

Drinčić je naveo da je Komisija proslijedila Vladi nacrte zakona o investicionim fondovima sa javnom ponudom, o alternativnim investicionim fondovima i o penzionim fondovima, te pokrenula i izmjene zakona o tržištu kapitala.

- Procedura oko tih zakona je ubrzana od januara, uz konkretniju saradnju sa nadležnim ministarstvima i Sekretarijatom za zakonodavstvo. Komisija je aplicirala i dobila projekte finansirane od EU koji bi dali dodatan kvalitet zakonskim rješenjima, a kroz saradnju sa Centralnom bankom (CBCG) učestvovaćemo u izradi zakona o digitalnoj imovini - saopštio je Drinčić.

Kako je Komisija po zakonu nezavisno regulatorno tijelo koje se samofinansira, naveo je Drinčić, prvi koraci su bili stabilizacija sopstvenih finansija.

- Kako je finansijski plan za ovu godinu usvojen u oktobru 2022. godine, nijesmo imali veliki manevarski prostor. Ali smo smanjili troškove i fokus prebacili na prihode, gdje smo najveću pažnju posvetili naplati potraživanja, koja su bila na nivou polugodišnjeg budžeta Komisije - rekao je Drinčić.

Dodao je da je dio tih potraživanja iz raznih razloga nenaplativ.

- Rad na naplati poztraživanja od dužnika koji su aktivni na tržištu je donio pozitivne rezultate, što nam je omogućilo da se više posvetimo regulatornoj ulozi kroz kontrole učesnika, ali i programima finansijske pismenosti i edukacije, te predlaganju zakona i izmjeni postojećih - naglasio je Drinčić.