Danas: Privredni rast Srbije dinamičan nekoliko godina, za deceniju bolji samo od makedonskog

Srbija je od 2013. godine do danas imala nekoliko godina dinamičan privredni rast, ali kumulativno za tu jednu deceniju, u odnosu na zemlje regiona, bolja je samo od Severne Makedonije, preneo je danas portal Danas.

U periodu od 2017. do 2019. godine Srbija je imala godišnji rast od oko 4,5%, 2021. je iznosio 7,5%, ali je prošle godine pao na 2,3%.

Rast je prekinula kovid pandemija 2020. godine. Ipak Srbija je kroz globalnu recesiju 2020. i oporavak 2021. godine prošla natprosečno dobro. U 2020. zabeležen je pad od svega 0,9%, ubedljivo najmanji u regionu, da bi u 2021. godini rast iznosio 7,5%, a srpska ekonomija je jedna od prvih koja je nadoknadila gubitke u obimu proizvodnje tokom korone. Prošle godine, kada se očekivao povratak na trend privrednog rasta od oko četiri do 4,5 odsto, rat u Ukrajini, energetska kriza i inflacija, posebno u drugom delu godine, oborili su rast bruto domaćeg proizvoda (BDP) na svega 2,3%, što je izuzev rasta Severne Makedonije najlošiji rezultat u regionu.

Uprkos tome što je imala nekoliko godina dobrog rasta, ako se posmatra kumulativni rast BDP-a poslednjih deset godina, od 2013. zaključno sa prošlom godinom, Srbija se nalazi na začelju u regionu, samo ispred Severne Makedonije. Ovo je posledica jako lošeg perioda od 2013. do 2017. godine. U prve tri godine ovog perioda domaća ekonomija, jedva da je ikakav rast i ostvarila. U 2013. BDP je povećan za svega jedan odsto, da bi 2014. godine upala u recesiju od 1,6%. Od 2014. godine sprovodila se fiskalna konsolidacija kako bi se javne finansije dovele u red, što je značilo smanjenje penzija i plata u javnom sektoru i povećanje poreza.

Za poslednjih deset godina Srbija je uvećala ekonomiju za 26,7%. Samo S. Makedonija sa 22,7% je imala slabiji ukupni privredni rast u ovom periodu. Ispred Srbije su Bugarska i Hrvatska sa ukupno 27,2% rasta, tokom prethodne decenije. Crna Gora i Albanija su ostvarile 30% rasta, a BiH 32,2%.

Pravi lideri regiona u privrednom rastu u poslednjoj deceniji su Mađarska za 39 i Rumunija sa 39,7%.

Stope privrednog rasta pokazuju ekonomski napredak tokom određenog perioda, ali nivo na kom se neka ekonomija nalazi pokazuje BDP po glavi stanovnika.

Po ovom parametru Srbija je sa 9.230 USD u 2021. godini (prema poslednjim podacima Svetske banke) bila ispred siromašnih zemalja u okruženju poput S. Makedonije sa 6.695 USD, Albanije sa 6.423 dolara i BiH sa 7.143 USD.

Na sličnom nivou kao Srbija je Crna Gora sa 9.465,7 USD, a ispred su Bugarska sa 12.221 USD, Rumunija sa 14.858, Hrvatska sa 17.685 i najbogatija zemlja u regionu Mađarska sa 18.728 USD po stanovniku.

Kada se poredi rast BDP-a po glavi stanovnika, kod svih zemalja regiona on je mnogo veći nego što pokazuju nominalne stope rasta.Na primer za period od 2013. zaključno sa 2021. godinom rast srpske privrede po stanovniku iznosio je 37%, isto koliko i Mađarske. Manje su imali samo Hrvatska i Makedonija, po 28%. BDP Rumunije po stanovniku je povećan za 56, a Bugarske čak 59%.

Uzrok ovome je emigracija, odnosno veći BDP deli sa na sve manje stanovnika koji su ostali u zemlji, nakon što su se mnogi iselili uglavnom na Zapad.

Na kraju, kada se u BDP uključe i razlike u kupovnoj moći u različitim zemljama, BDP po paritetu kupovne moći po stanovniku, rast Srbije u devet godina od 2013. do 2021. iznosio je 48%. U toj kategoriji Rumunija je apsolutni lider regiona sa rastom od čak 83% u tom periodu. Bugarska je istovremeno ostvarila rast od 69%, dok je od Srbije jedino manji rast imala Makedonija sa 44%.

Svetska Banka-WB Beograd

Svetska banka

rast BDPa Srbije

privredni rast Srbije

privredni rast Severne Makedonije