Pravo na odbitak prethodnog poreza u Srbiji

Poreski obveznik prilikom podnošenja PDV prijave za određeni poreski period ima pravo da optira za povraćaj prethodnog poreza (razliku između ulaznog i izlaznog PDV-a), ili da ga koristi kao poreski kredit u narednom periodu.

Pravo na odbitak prethodnog poreza, u skladu sa članom 28. Zakona o porezu na dodatu vrednost, obveznik može da ostvari ako dobra nabavljena u Srbiji ili iz uvoza, uključujući i nabavku opreme, kao i objekata za vršenje delatnosti i ekonomski deljivih celina u okviru tih objekata odnosno primljene usluge, koristi ili će ih koristiti za promet dobara i usluga:

1) koji je oporeziv PDV-om;

2) za koji u skladu sa članom 24. ovog zakona postoji oslobođenje od plaćanja PDV;

3) koji je izvršen u inostranstvu, ako bi za taj promet postojalo pravo na odbitak prethodnog poreza da je izvršen u Republici Srbiji.

Pravo na odbitak prethodnog poreza obveznik može da ostvari ako poseduje:

2) dokument o izvršenom uvozu dobara u kojem je iskazan PDV i dokument kojim se potvrđuje da je iskazani PDV plaćen prilikom uvoza.

U poreskom periodu u kojem su ispunjeni napred navedeni uslovi obveznik može da odbije prethodni porez od dugovanog PDV, i to:

1)obračunati i iskazani PDV za promet dobara i usluga, koji je ili će mu biti izvršen od strane drugog obveznika u prometu;

Pravo na odbitak prethodnog poreza nastaje danom kada su kumulativno ispunjeni svi napred navedeni uslovi, te ukoliko samo jedan od njih nije ispunjen, poreski obveznik neće ostvariti pravo na odbitak prethodnog poreza.

U praksi poreske kontrole vezane za proveru ispunjenosti uslova za odbitak prethodnog poreza, najčešće se dešava da se naknadno utvrdi da nije ispunjen uslov koji se tiče prometa dobara odnosno izvršenja usluge od strane drugog PDV obveznika. U tim slučajevima, poreska uprava utvrđuje da li su se poreski obveznici služili izdavanjem fiktivnih računa u cilju ostvarivanja odbitka prethodnog poreza, i delovali u dogovoru sa takvim izdavaocima računa, ili pak PDV obveznici ni na koji način nisu bili upućeni na činjenicu da im uslugu nije pružio drugi PDV obveznik.

Poreska uprava u poreskoj kontroli sa predmetom ispunjenosti uslova za odbitak prethodnog poreza, izvršiće uvid u svu poresku dokumentaciju, poslovne knjige, račune, izjavu poreskog obveznika, fotokopije računa svih dobavljača, otpremnice i sl. Ovde je bitno imati u vidu da, u slučaju da Poreska uprava dođe u kontrolu kod poreskog obveznika, nije dovoljno da poreski obveznik kao dokaz za promet dobara/izvršenu uslugu priloži samo fotokopiju računa svog dobavljača, već je pored toga potrebno priložiti pouzdan dokaz da je dobro prometovano/izvršena usluga, kao što bi npr. bila otpremnica.

Takođe, vrlo je bitno ukazati na činjenicu da je poreski obveznik dužan da proveri da li svi njegovi dobavljači koji u računu iskazuju PDV, imaju PIB, dakle registrovani poreski identifikacioni broj, koji podatak je javno dostupan na vebsajtu Poreske uprave.

Dakle, PDV obveznici koji koriste odbitak prethodnog poreza dužni su da znaju uslove pod kojima to pravo mogu ostvariti, kao i da, ukoliko Poreska uprava sprovodi poresku kontrolu kod istog PDV obveznika, obezbede i prilože dokaze koji potkrepljuju ispunjenost tih uslova.