Crnogorski Telekom uspešno testirao 5G mrežu, Telenor dobio novog vlasnika - Retrospektiva 2021, investicije u oblasti telekomunikacija i IT-a u CG

Kada je riječ o razvoju IT sektora i telekomunikacija, tokom 2022. godine u fokusu je bio razvoj 5G mreže u Crnoj Gori, ali i cijelom regionu. Obavljena su prva testiranja, a prema najavama, dodjela prvih frekvencija i komercijalna upotreba 5G tehnologije u Crnoj Gori moguća je do kraja ove godine.

Ukoliko se osvrnemo na razvoj telekomunikacija, Agencija za elektronske komunikacije i poštansku djelatnost (EKIP) saopštila je da su u prethodnih 10 godina operatori elektronskih komunikacija u Crnu Goru investirali više od 600 mil EUR. Preliminarnu podaci pokazuju da je tokom prošle godine uloženo oko 40 mil EUR, a procjene su da operatori u ovoj godini planiraju investicije u vrijednosti od 34 miliona. Za lakše praćenje investicija, EKIP je razvio i Geoportal, sistem za mapiranje elektronske komunikacione infrastrukture i širokopojasnog pristupa internetu.

Još jedan važan događaj za IT sektor u prošloj godini jeste osnivanje udruženja ICT Cortex. Cilj ovog udruženja je da bude predvodnik u digitalnoj transformaciji privrede i javne uprave, te da unaprijedi okvir i ekosistem koji je neophodan za obezbjeđivanje digitalnih inovacija u industriji i obrazovanju. Rad klastera ICT Cortex podržala je i Vlada, pa je u decembru potpisan ugovor vrijedan više od milion eura.

Crna Gora bila je i domaćin Digitalnog samita Zapadnog Balkana, a usvojen i Program za privlačenje digitalnih nomada. Kako je najavljeno, ove godine može se očekivati i izdavanje prvih viza za digitalne nomade.

Godinu za nama obilježila je i informacija da je Investiciono društvo PPF Group prodala Telenor u Crnoj Gori mađarskoj kompaniji 4iG.

Takođe, Crna Gora priključila se i razvoju FinTech-a, pa je Centralna banka Crne Gore osnovala CBCG FinTech Hub - Regulatorni inovacijski centar, kao mjesto na kome će FinTech sektor i poslovne banke moći da predstave svoje inovacije i traže stav i tumačenje CBCG o pitanjima koja su u njenoj nadležnosti, a vezana su za inovacije iz oblasti finansijskog poslovanja i platnih usluga. U oktobru je osnovan i prvi CBCG FinTech Hackathon.

Kako možemo vidjeti, tokom prošle godine akcenat je bio više na unapređenju uslova za poslovanje IT kompanija, nego na samim investicijama. Samim tim skromna je i lista investicija iz ove oblasti.

Najveću pažnju naših čitalaca svakako su privukle objave o implementaciji i razvoju 5G mreže. Kako je već navedeno, obavljena su i prva testiranja, pa je Crnogorski Telekom krajem maja saopštio da je postavio prve 5G bazne stanice na više lokacija u Crnoj Gori, čime će ova kompanija biti prvi operator u zemlji koji će organizovati testiranje 5G mreže u realnim uslovima, odnosno u više gradova i na 2.1 GHz srednjem frekvencijskom spektru, koji je u ovom trenutku dostupan korisnicima. U testni rad puštene su bazne stanice, odnosno 5G mreža u Bijelom Polju i Beranama čime su stvoreni realni preduslovi za komercijalno puštanje u rad 5G servisa širom Crne Gore.

Planove za razvoj 5G tehnologije ima i Telenor, pa je ova kompanija najavila da će u saradnji sa Elektrotehničkim fakultetom biti pušteno u rad 5G testno okruženje. Kako je saopšteno, kompanija Telenor i ETF potpisali su i Memorandum o saradnji.

Nešto brži razvoj 5G mreže očekuje se tokom ove godine, kada se, kako je već navedeno, očekuje dodjela prvih frekvencija. Samim tim, može se očekivati da će 5G u Crnoj Gori biti komercijalno dostupan najkasnije do kraja 2022. Usvojena je i Mapa puta za uvođenje 5G mobilnih komunikacionih mreža. Svrha ovog dokumenta je da podstakne realizaciju neophodnih aktivnosti na uvođenju 5G mobilnih mreža za period do kraja 2022. godine, do kada se očekuje da će biti usvojena nacionalna 5G strategija, kojom će se definisati dalje aktivnosti po pitanju razvoja 5G mobilnih mreža u Crnoj Gori.

Na drugom mjestu našle su se objave o pomenutoj akviziciji i novom vlasniku kompanije Telenor u Crnoj Gori. Naime, u aprilu je objavljeno da je mađarska kompanija 4iG zainteresovana za projekte u Crnoj Gori, dok je početkom jula potpisan preliminarni ugovor o kupovini Telenora. Krajem oktobra PPF Telecom Group objavila je prodaju 100% udjela Telenora Crna Gora mađarskoj kompaniji 4iG Nyrt, a akviziciju i završetak finansijske transakcije crnogorska Agencija za zaštitu konkurencije odobrila je krajem godine. Iz kompanije Telenor saopštili su da je 4iG započeo investicioni ciklus industrije 5G u Crnoj Gori obezbjeđujući optimalnu kombinaciju blokova radio spektra od 2,6 GHz TDD (vremenski dupleks) i FDD (frekvencijski dupleks).

Treća pozicija pripala je projektu Pametni parking koji je razvio student Elektrotehničkog fakulteta Dražen Minić. Ovaj projekaz osvojio je prvu nagradu na konkursu Karijernog centra Univerziteta Crne Gore (UCG) za najbolju startap ideju studenata najstarije visokoobrazovne institucije u Crnoj Gori. Na ovom takmičenju, 15 prijavljenih timova dostavilo je ukupno 18 idejnih projekata.

Izgradnja Naučno tehnološkog parka počela je u junu 2020. godine, a kako je tada rečeno, riječ je o investiciji od 12 mil EUR. Na bruto površini od preko 14.000 kvadrata predviđeni su svi neophodni sadržaji koji će pojedincima, timovima i kompanijama pružati mogućnost da razvijaju, testiraju i komercijalizuju svoje preduzetničke ideje. Iako je bilo najavljeno da će objekat biti završen do kraja 2021, to se nije desilo. Uprava javnih radova je u oktobru raspisala i novi tender vrijedan više od 800.000 EUR bez PDV-a, a koji je podrzaumijevao izvođenje dodatnih radova na izgradnji objekta Naučno-tehnološkog parka.

Sledeći projekat koji se našao na našoj listi jeste platforma eTrust koju je pokrenuo Crnogorski Telekom. Kako je saopšteno iz Telekoma, riječ je o platformi za usluge koja je bazirana na modernoj tehnologiji i svim standardima sigurnosti, a koja će voditi društvo u pravcu digitalizacije i omogućiti benefite građanima, privredi, javnoj upravi, životnoj sredini. To je, kako je navedeno, živi sistem koji će pratiti nove zahtjeve korisnika, razvoj tehnologije, kao i sve promjene u zakonskoj i pravnoj normativi.

- eTrust omogućava benefite svim segmentima društva i to je velika šansa za privredu i za javnu upravu da unaprijede način poslovanja, da uštede resurse i da unaprijede međusobnu i komunikaciju sa svim fizičkim i pravnim licima - rekao je prilikom predstavljanje platforme direktor Sektora za razvoj servisa i digitalnu transformaciju, Dušan Banović.

Listu završavamo još jednom platformom - Trguj.Me. Naime, intenet platforma Trguj.Me, namijenjena crnogorskim trgovcima i proizvođačima, lansirana je početkom 2021. godine. Platforma je zamišljena kao internet prodajno mjesto za sve koji se bave trgovinom i proizvodnjom, bez troškova otvaranja sopstvene prodavnice i kreiranja sajta. Registracija je za sve zainteresovane otvorena i besplatna na stranici www.trguj.me. Kompanija doMEn, registrar crnogorskog nacionalnog domena .ME, je u početnoj fazi razvoja platforme donirala ovom startapu 20.000 EUR u znak podrške domaćoj privredi i lokalnoj zajednici u oporavku od krize izazvane pandemijom virusa korona.

Listu investicija možete vidjeti i OVDJE.

Ukoliko ste propustili, pogledajte i projekte iz oblasti saobraćaja, turizma i sporta koji su privukli najveću pažnju čitalaca eKapije.