Počeli prvi terenski radovi u okviru projekta zaštite i prirodne obnove Pančićeve omorike

Stručni tim Republičkog zavoda za zaštitu kulturno-istorijskog i prirodnog nasljeđa iz Banjaluke u saradnji sa partnerima obavio je tokom oktobra prve terenske radove na zaštiti Pančićeve omorike, na lokalitetima Gostilja i Veliki Stolac na području opštine Višegrad, lokalitetu Tesla u Rogatici i na lokalitetu Trenice u Nacionalnom parku Tara, opština Bajina Bašta.

Radovi se obavljaju u okviru projekta "Podrška restauraciji i konzervaciji najstarije evropske vrste drveća – Pančićeva omorika Picea omorika (Panč.) Purkinye" čija je svrha dugoročno upravljanje ovom vrstom u cilju njene zaštite, prirodne obnove i očuvanja.

Ovaj projekat se implementira u periodu od 2021-2024, a lidersku ulogu preuzeo je Zavod potpisivanjem Ugovora sa fondacijom Franklinija iz Ženeve u avgustu 2021. godine koja je podržala projekat.

Zavod će raditi na ispunjavanju predloženih ciljeva sa angažovanim ekspertima, glavnim partnerima i svim zainteresovanim stranama a to su: Šumarski fakultet Univerziteta u Banjaluci, Centar za životnu sredinu, Šume Republike Srpske, Šumsko gazdinstvo Sjemeč Rogatica, ŠG Panos Višegrad, Nacionalni park Drina, Društvo za zaštitu prirodnog nasljeđa Arbor Magna, Eko Centar Višegrad iz Republike Srpske, kao i Nacionalni park Tara i Planinarski klub Tara iz Srbije.

Prvi terenski radovi podrazumevali su određivanje radnih površina 20×20 metara (po dve na svakom lokalitetu). Na tim površinama su postavljeni merni uređaji koji će na dnevnoj bazi snimati mikroklimatske uslove staništa. Ogledne površine su izabrane po četiri osnova: opožarene (izgorele djelimično ili u potpunosti u nedavnom požaru), zarasle ili zakorovljene (površine na kojima je potrebna kultivacija terena), devastirane (površine na kojima se pretpostavlja da omorika bez intervenicije nema izgleda za opstanak) i površine u prirodnom stanju (površine koje oslikavaju prirodnu sastojinu omorike). Osim mikroklimatskih faktora u narednom periodu pratiće se osemenjenost i stanje ponika omorike.

Projekat "Podrška restauraciji i konzervaciji najstarije evropske vrste deveća – Pančićeva omorika Picea omorika (Panč.) Purkinye" je zasnovan na ideji in situ zaštite Pančićeve omorike, odnosno na direktnim merama na terenu. Cilj projekta jeste stvaranje osnove i uslova za buduće dugoročno upravljanje Pančićevom omorikom u cilju zaštite, prirodne obnove i očuvanja ove vrste.

Specifični ciljevi projekta su: prirodna regeneracije Pančićeve omorike u stanišnim uslovima uz implementaciju tri preporučene metode konzervacije, stvaranje uslova za izradu, usvajanje i primenu budućih dugoročnih praksi upravljanja ovom vrstom kroz Smernice za upravljanje, očuvanje i prirodnu obnovu Pančićeve omorike, te radionice za sve direktne aktere u zaštiti, kao i edukativne kampanje i kampanje podizanja svesti o značaju Pančićeve omorike sa posebnim fokusom na širu javnost.