Budućnost drvne industrije Sokoca leži u boljoj iskorišćenosti šumskih potencijala - U planu razvoj turističke i lovno-turističke delatnosti

Osnovni prirodni resurs i okosnica privrednog razvoja Sokoca su šume zbog čega se posebno razvilo šumarstvo i drvna industrija. O potencijalima ovog prirodnog resursa najbolje govore podaci o zalihama drvne zapremine koje pripada šumsko-privrednom području "Romanijsko", a iznose 13.482.528 m3, dok je planirani desetogodišnji etat, odnosno plan sječenja, 2.118.900 m3.

Korisnik šuma i šumskog zamljišta na šumsko-privrednom području Romanijsko je JPŠ Šume RS Sokolac, Šumsko gazdinstvo Romanija Sokolac. Površina šumsko-privrednog područja Romanijsko iznosi 44,961 hektara, od čega su visoke šume sa prirodnom obnovom otpada 28,978 ha. ŠPP Romanijsko obuhvata i dio opština Han Pijesak, Istočno Sarajevo i Istočni Stari Grad. Zaliha sveukupne drvne zapremine u doba uređivanja 13.482.528 m3, a planirani desetogodišnji etat (plan sječenja) je 2.118.900 m3. U periodu od deset godina planirana proizvodnja šumskih drvenih sortimenata za ŠPP Romanijsko u količini od 1.505.995 m3 ili na godišnjem nivou 150.599 m3.

- Površina šuma i šumskog zemljišta koje se odnosi na Opštinu Sokolac iznosi 38.444 ha. Zalihe drvne mase svih kategorija je 12.183.000 m3, a desetogodišnji etat je 1.914.765 m3. Planirana proizvodnja šumskih drvenih sortimenata u periodu od deset godina iznosi 1.361.088 m3, ili godišnje 136.109 m3 – ističe za eKapiju, Slaven Gojković, v.d. direktora JPŠ Šume RS Sokolac.

On dodaje da svi ovi podaci govore u prilog činjenici o kakvim se potencijalima radi kada je u pitanju područje ove lokalne zajednice.

Kada je u pitanju poslovanje javnog preduzeća uprkos činjenici da je prvu polovinu 2020. obilježilo poslovanje u uslovima pandemije virusa Covid 19 što je dovelo do usporavanja, a u nekim sektorima i do potpunog obustavljanja rada, Gojković ističe da je ostvaren pozitivan rezultat u poslovanju i dobit od u iznosu od 1.441.625 KM.

- Zbog otežanog poslovanja u uslovima pandemije, te činjenice da je u oblasti prerade drveta pokrivenost uvoza izvozom značajna i u normalnim uslovima pozitivna, smanjena je potražnja i otežano plaćanje sortimenata, te je iz ovih razloga uprava preduzeća omogućila dodatno produženje rokova plaćanja za drvoprerađivače koji su izvršavali dinamički plan ili preuzimali i veće količine od planom predviđenih, a na osnovu prijedloga šumskih gazdinstava – pojašnjava i dodaje da su preduzete mjere imale efekta na način da je nastavljeno preuzimanje sortimenata od strane drvoprerađivača.

- Ali su se takođe znatno povećala potraživanja preduzeća od drvoprerađivača, te je smanjen priliv sredstava što je dovelo do otežanog izmirenja obaveza prema lokalnim zajednicama, dobavljačima i izvođačima radova i po osnovu poreza i doprinosa.

Na sprečavanju bespravnih sječa u ovom javnom preduzeću preduzimaju redovne aktivnosti putem pojačanih kontrola čuvarske službe i kroz rad interne kontrole preduzeća i njenih organizacionih dijelova. U funkciji je i besplatan info broj za prijavu nezakonitih aktivnosti u sektoru šumarstva putem kojeg bilo ko od građana može da izvrši prijavu ukoliko ima saznanja o postojanju nelegalnih aktivnosti.

- U okviru aktivnosti na sprečavanju bespravnih sječa osim redovnih aktivnosti na zaštiti šuma konstantno se radi na sprovođenju tačke 1.5. Akcionog plana koji je usvojila Vlada RS na osnovu kojih se vrši kontrola prometa šumskih drvenih sortimenata u saradnji između MUP-a, Šumarske inspekcije, javnog preduzeća i organizacionih dijelova. U saradnji sa nadležnim policijskim stanicama vrše se kontrole prometa šumskih drvenih sortimenata pilanskih postrojenja – kaže Gojković.

Kako ističe veliki je problem i veoma mali broj riješenih prijava na sudovima ali, dodaje, oni ne mogu uticati na njihov rad, kao ni na ocjenu dokaza i donošenje odluka u pojedinim predmetima.

- Mišljenja smo da bi značajan rezultat na smanjenju bespravnih aktivnosti bila pojačana kontrola pilanskih postrojenja od strane Republičke uprave za inspekcijske poslove. Šumski drvni sortimenti u skladu sa zakonskim i podzakonskim aktima, ne mogu se stavljati u promet bez prateće dokumentacije. Logično bi bilo da vlasnici pilanskih postrojenja ne kupuju sortimente koji nemaju validnu prateću dokumentaciju.

Dodaje da bi pojačana kontrola pilanskih postrojenja spriječila kupovinu i preradu nezakonito posječenih šumskih drvenih sortimenata kako iz državnih, tako i privatnih šuma.

Kako navodi Gojković bez obzira na sve izazove koji ih očekuju potražnja za njihovim proizvodima je i dalje prisutna.

- Potrebno je na sve načine ostvariti povećanje prihoda od drvenih šumskih sortimenata i to prvenstveno kvalitetnijim radom na terenu, odnosno boljim krojenjem i klasiranjem, što će rezultirati povećanjem učešća visokovrijednih šumskih drvenih sortimenata, a čime bi bila povećana i prosječna cijena realizovanih ŠDS.

On dodaje da su kroz proširenje djelatnosti formirali novi sektor za ostale šumske proizvode, i druge djelatnosti.

- Cilj je da korištenjem ostalih šumskih proizvoda i razvojem turističke i lovno-turističke djelatnosti u preduzeću, koje bi pored ostvarivanja dodatnih prihoda omogućilo nama, kao korisniku, da sve potencijale šuma i šumskog zemljišta koristimo na odgovoran i održiv način.

Pojedini organizacioni dijelovi radili su studije o mogućnostima iskorištavanja šumske biomase na područjima čiji su korisnici i koji finalni proizvod bi bio najisplativij, tako da, ističe Gojković postoje planovi o uspostavljanju istih u nekom dužem vremenskom periodu, odnosno u narednim godinama.