Avalski, Posavski i Dunavski venac u najavi - žitelji Voždovca, Čukarice i Palilule bore se za formiranje posebnih opština

Da bi student koji živi u podavalskom naselju Trešnja ostvario svoje zakonsko pravo i odložio vojnu obavezu, mora da isplanira da izgubi nekoliko sati. Toliko mu je potrebno da od kuće stigne do vojnog odseka matične opštine Voždovac u Ulici Bože Jankovića blizu Autokomande i da se, posle dugog stajanja u redu, vrati kući. Još je teže njegovim starijim susedima koji moraju da zbog nekog posla pohitaju u opštinsko zdanje u Ustaničkoj ulici. U slučaju da nema ko da ih odveze, ne gine im da se u lutanje po zamršenom birokratskom lavirintu upute tek posle odiseje u prevozu.

Ove i druge situacije, kao i slabo razvijena komunalna infrastruktura, motivisale su stanovnike Zuca, Pinosave, Ripnja i Belog Potoka da 1996. godine pokrenu inicijativu da ovaj deo grada postane zasebna opština Avalski venac. Isti motivi podstakli su predloge za "otcepljenje" naselja u udaljenim delovima Čukarice i Palilule. Tako je u toku "borba" za formiranje Posavskog venca – koji bi činili Železnik, Rušanj, Velika Moštanica, Sremčica, Ostružnica, Umka, Makiš i druga područja čukaričke periferije. Ideja o još jednom vencu – Dunavskom – začeta je na levoj obali ove reke, u naseljima Krnjača, Kotež, Ovča, Borča, Crvenka, Padinska Skela, Besni fok... Dokle se stiglo sa ovakvim inicijativama?

Na izborima održanim šestog decembra na Voždovcu, žitelji podavalskih naselja organizovali su se u grupu građana "Napred za opštinu Avalski venac", koja nije prešla cenzus za lokalni parlament. Ali, šest meseci ranije, predstavnici SNS-a isticali su u predizbornoj kampanji da bi podržali stvaranje posebne opštine pod Avalom, ako bi to bilo u interesu građana. Ostaje da se vidi da li će posle formiranja vlasti na Voždovcu, koje bi trebalo da bude završeno danas, ova stranka ispuniti obećanje.

Na periferiji Čukarice, građani su se 2005. ujedinili u Udruženje građana "Posavski venac", čiji predsednik Božidar Zlatanović iznosi argumente u prilog posebne opštine.

– Čukarica, sa svojih 250.000 stanovnika, odavno je "zrela za cepanje", a razlog tome je i teritorijalna razuđenost zbog koje opština postaje nefunkcionalna. Sve se nalazi na Banovom brdu, a odatle do Bariča imate 20 kilometara ničega. Treba dodati i to da su potrebe stanovnika u urbanim sredinama i mešovitim poljoprivredno-radničkim krajevima različite – objašnjava Zlatanović, dodajući da propisi Evropske unije ne predviđaju opštine veće od 50.000 do 60.000 stanovnika.

Za pet godina postojanja, udruženje je gradu poslalo više od sto podnesaka. Na mnoge su, kaže Zlatanović, dobili odgovor, ali njihov predlog nikako da se nađe pred odbornicima Skupštine grada. Izradili su i elaborat u kome su argumentovali zbog čega je odvajanje praktično rešenje, kao i studiju o budžetu Posavskog venca.

– Naš adut je predstojeći razvoj Beograda. Kako se prestonica, izgradnjom obilaznice i ostvarivanjem drugih kapitalnih poduhvata bude razvijala, biće potrebnija "decentralizacija" – smatra sagovornik "Politike".

Upitan da li bi zamisao bila izvodljiva, s obzirom na troškove eventualne izgradnje nove opštinske zgrade i organizaciju administracije, Zlatanović odgovara da to ne bi bio problem.

– Prostor bismo lako našli. Železnik je, uostalom, posle Drugog svetskog rata u dva navrata bio posebna opština, dok danas više od polovine starog dela ovog naselja nema kanalizaciju. Mnogo toga fali. Ne postoji, na primer, nijedna prodavnica pozamanterije, pa za jedno dugme moramo da idemo do Banovog brda. U naseljima Posavskog venca nema nijedne srednje škole. Sve su to loši uslovi za život oko 100.000 stanovnika – ističe Zlatanović.

Narodu je, dodaje, dozlogrdila nefunkcionalnost čukaričke opštine.

– Zašto moram da čekam dan ili dva da registrujem auto? Nastavićemo sa slanjem podnesaka Skupštini grada. Surčin se, uostalom, dugo borio za odvajanje od Zemuna, pa je na kraju uspeo da postane samostalna opština – zaključuje Zlatanović.

Uslov da scenario stvaranja Posavskog, Avalskog ili Dunavskog venca postane stvarnost jeste promena Statuta grada Beograda, za koju građani treba da podnesu pismeni predlog uz obrazloženje. Ako se Skupština grada o inicijativi izjasni pozitivno, raspisuje se savetodavni referendum na kome se građani izjašnjavaju o promeni, posle čega se Gradsko veće oglašava povodom nacrta akta o promeni. Ako se dvotrećinskom većinom izjasni pozitivno, akt se šalje svim gradskim opštinama da daju svoje mišljenje, a može se tražiti i javna rasprava. Predmet se zatim vraća veću, koje treba da ga ponovo sa dve trećine glasova odobri, a onda sledi poslednja faza – usvajanje ili odbacivanje akta većinom glasova odbornika gradske skupštine.

(Napomena: tekst je u potpunosti preuzet iz lista "Politika" od 08.02.2010.)