Nove pare za staro zdanje - Uskoro počinje obnova i uređenje Niške tvrđave

Jedna od najlepših i najvećih tvrđava u Srbiji, veliki kulturno-istorijski objekat u centru Niša, uskoro će početi da se sređuje i dobiće potpuno novi izgled. Kako je za Politiku ispričala Elena Vasić Petrović, direktorka niškog Zavoda za zaštitu spomenika, konačno počinje da se realizuje projekat uređenja Gradske tvrđave (zvaničan naziv je Niška tvrđava, a zaštićena je kao spomenik kulture od velikog značaja), usvojen još 2011. godine, a po kom je do sada veoma malo učinjeno.

- Budući da se shvatilo da je Gradska tvrđava neprocenjivo bogatstvo, ali i da se njome nije domaćinski gazdovalo, da je malo toga planski rađeno, još pre pet i više godina odlučeno je da se zdanje dovede u red. Konačno su obezbeđena prva konkretna sredstva, a to znači da je pred nama veliki posao sređivanja svih postojećih sadržaja - od rimskog, preko vizantijskog i srednjovekovnog perioda do danas. Ključna ideja je da se više pažnje posveti arheologiji rimskog doba, jer je pravo kulturno-istorijsko bogatstvo iz perioda rimskih imperatora na teritoriji današnje Srbije, čak i do osam metara pod zemljom. Svakako, od velikog će značaja biti i uređenje svega što potiče iz srednjovekovnog perioda, ali i kasnije - kaže Elena Vasić Petrović.

Projekat postoji, planovi takođe, i kako ističe direktorka zavoda, najveći izazov biće uklanjanje bespravno podignutih objekata unutar i pored bedema tvrđave.

- Namera je veoma jasna - vratiti tvrđavi sjaj koji je imala kroz skoro dva milenijuma postojanja, njen autentični izgled i aktivirati sadržaje u turističke svrhe. Više puta u poslednje vreme rečeno je da Niška tvrđava nije samo fortifikacija iz perioda Otomanskog carstva, kao što se obično misli, već da su na tom mestu bile sagrađene, pored utvrđenja, i monumentalne građevine još u prvim vekovima nove ere. Iz tog perioda u planu je uređenje lapidarijuma, antičke ulice, vizantijske ulice, objekta pod svodovima i palate sa oktogonom, kao i ostataka vizantijskog bedema. Takođe, važno je znati da se Niška tvrđava, zaštićena kao spomenik kulture od velikog značaja prostire na mnogo širem prostoru od onog koji se nalazi unutar postojećih srednjovekovnih bedema i njeno veliko okruženje sadrži izuzetno bogato kulturno naslojavanje, uključujući i deo ranohrišćanske nekropole u Jagodin-mali i čuvenu baziliku sa martirijumom - ističe sagovornica Politike.

Isto tako, planirana je sanacija bedema i rovova, izrađeni su projekti za obnovu umetničkih ateljea, sređivanje barutana, aktiviranje tvrđavskog rova u sportsko-rekreativne svrhe, pašinih konaka, Bali-begove džamije, arsenala, Stambol i Beogradske kapije... Svakako, i Letnje pozornice, za čije renoviranje su sredstva već uplaćena Gradu Nišu pred kraj 2016. godine iz budžeta Republike Srbije (Ministarstva trgovine, turizma i telekomunikacija).

- Novac za ostale radove obezbeđivaće se sukcesivno, prema usvojenoj dinamici i planovima. Biće uređeni i svi slobodni prostori u starom zdanju, tako da će, kada sve bude završeno, Gradska tvrđava u Nišu biti pristupačna svima. Svako ko u nju dođe moći će da vidi značajan deo bogate istorije Niša - rekla je Elena Vasić Petrović.