Bankarski sistem spreman za moguće izazove

Crnogorski bankarski sistem spreman je da podrži sve kreditne zahtjeve i odgovori na moguće izazove u narednom vremenu, što je značajno za državu i klijente u cilju podrške razvoju, saopštio je generalni sekretar Udruženja banaka (UBCG), Bratislav Pejaković.

- Stanje bankarskog sektora je od krucijalnog značaja za rast bruto domaćeg proizvoda (BDP), odnosno razvoj države. Sigurnost za deponente banaka je od velikog značaja za stabilnost, a izgradila se dodatno kroz postojanje fondova za zaštitu depozita i sanaciju banaka, koje banke pune kroz premije, a što se prenebregava - rekao je Pejaković.

On je objasnio da svaka neželjena situacija može biti sanirana sredstvima tih fondova, bez opterećenja građana i državnog budžeta. Postojanje tih fondova je, prema riječima Pejakovića, obaveza zemalja EU, ali je Crna Gora na putu harmonizacije pravovremeno prepoznala potrebu njihovog formiranja, iako se na taj način opterećuju bilansi uspjeha.

- Pored IBAR-a, AML propisa u dijelu kontrole legalnosti izvora sredstava, apliciranja za SEPA i pristup EU platnom prometu, treba podsjetiti i na vrlo važne segmente koje finansiraju same banke, a to su fondovi za osiguranje depozita i za sanaciju banaka - kazao je Pejaković i dodao da je bankarski sistem stabilan, siguran i dobro kapitalizovan.

On je naveo da periodična testiranja banaka, koja sprovodi Fond za zaštitu depozita, pokazaju da je sistem osposobljen da interveniše adekvatno u cilju očuvanja finansijske stabilnosti bankarskog sistema.

- Zakonom o sanaciji banaka uvodi se mogućnost korišćenja sredstava Fonda za sanaciju banke, što je u skladu sa Direktivom o osiguranju depozita 14/49, koja je ugrađena u novi Zakon o zaštiti depozita. Usvajanjem planova sanacije, kao i određivanjem MREL zahtjeva, Centralna banka (CBCG) obezbjeđuje da kreditne institucije imaju dovoljan kapacitet za pokrivanje eventualnih gubitaka i dokapitalizaciju, odnosno minimalni iznos regulatornog kapitala i kvalifikovanih obaveza koji se mogu kredibilno i izvodljivo smanjiti ili konvertovati u kapital - saopštio je Pejaković.

On je rekao da je na kraju prošle godine broj deponenata koji imaju garantovani depozit, nakon oduzimanja dospjelih obaveza, iznosio 748,85 hiljada.

- Sredstva Fonda na kraju aprila iznosila su 193,28 mil EUR i formirana su kao i 5,7 mil EUR Sanacionog fonda, kroz uplatu premija samih komercijalnih banaka registrovanih za rad u Crnoj Gori - naveo je Pejaković.

On je dodao da Fond za zaštitu depozita ima obavezu da građanima koji su oročili novac u slučaju bankrotstva bilo koje banke u sistemu u roku od sedam dana isplati garantovani depozit do 50.000 EUR, dok bi ostatak novca bio isplaćen u postupku sprovođenja stečaja u banci.

- Rezultati testiranja su pokazali da banke imaju dobre evidencije o deponentima, depozitima i obavezama i da se kod nastanka zaštićenog slučaja mogu lako preuzeti kako bi se utvrdila visina garantovanog depozita. Takođe, banke imaju kapacitet da preuzmu funkciju banke isplatioca i u kratkom roku počnu isplatu garantovanog depozita - rekao je Pejaković.

On je saopštio da su zaposleni u Fondu osposobljeni da, koristeći softversko rješenje, brzo i efikasno obračunaju garantovani depozit.

Garantovani depozit se, prema riječima Pejakovića, obračunava pojedinačno za svakog deponenta, tako što se ukupna sredstva deponenta po svim depozitima na dan nastanka zaštićenog slučaja, uključujući i kamatu, umanjuju za iznos dospjelih obaveza deponenta prema kreditnoj instituciji nad kojom je nastupio zaštićeni slučaj.

- Prema novom Zakonu o sanaciji kreditnih institucija, teret sanacije prvo snose akcionari kreditne institucije u sanaciji. Prilikom primjene instrumenata sanacije, ili izvršavanja sanacionih ovlašćenja, CBCG polazi od ciljeva sanacije, obezbjeđivanja kontinuiteta u obavljanju ključnih funkcija kreditne institucije, izbjegavanja znatnog negativnog uticaja na stabilnost finansijskog sistema, zaštite budžetskih i drugih javnih sredstava, svođenjem na najmanju moguću mjeru korišćenje vanredne javne finansijske pomoći pri sanaciji, zaštite deponenata koji imaju garantovane depozite, kao i zaštite novčanih sredstava i druge imovine ostalih klijenata - zaključio je Pejaković.