Prošlogodišnjom revizijom utvrđeno da je na ugovore o djelu potrošeno 4,5 mil EUR

Prošlogodišnjom revizijom je utvrđeno da su tadašnja ministarstva ekonomskog razvoja, poljoprivrede, urbanizma, kao i Uprava prihoda i carina i Agencija za zaštitu životne sredine od početka 2020. do septembra 2022. potrošili 4,5 miliona na ugovore o djelu, od čega samo tokom 2022. godine 2,1 milion eura

Ministarstva ekonomskog razvoja i turizma (MERT), poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede (MPŠV) i ekologije, prostornog planiranja i urbanizma (MEPU), kao i Uprava prihoda i carina (UPIC) i Agencija za zaštitu životne sredine (AZŽS) realizovali su veći dio preporuka Državne revizorske institucije (DRI) iz revizije uspješnosti angažovanja fizičkih lica bez zasnivanja radnog odnosa.

Ipak, pred MPŠV i Poreskom upravom je još posla, zbog čega su u obavezi da do polovine decembra dostave novi izvještaj. Revizori su utvrdili da je od ukupno 45 preporuka realizovano njih 34, dvije su u fazi realizacije, dok za devet preporuka nije utvrđen status.

Prošlogodišnjom revizijom je utvrđeno da su ove institucije od početka 2020. do septembra 2022. potrošile 4,5 miliona na ugovore o djelu, od čega samo tokom 2022. godine 2,1 milion eura. Utvrđeno je da ova vrsta angažovanja nije bila efikasna, te da državni organi nijesu raspolagali integrisanim podacima o angažovanim licima, ugovorenim i obavljenim poslovima ni njihovoj vrijednosti, kako za završene, tako ni za ugovore čija je realizacija u toku. Kolegijum DRI kojim je upravljao senator dr Branislav Radulović sa senatorom Zoranom Jelićem tada je ukazao da se zbog toga ne zna niti koliko je ljudi na ovaj način angažovano niti koliko je potrošeno na državnom nivou. Osim što je nezakonito "ugovorce" postavljati na sistematizovana radna mjesta, ukazuju u izvještaju, istovremeno se otežava upravljanje i optimizacija radnih procesa, pristup podacima se omogućava fizičkim licima, iako su namijenjeni državnih službenicima, ali se i utiče na gubitak institucionalne memorije.

Svih devet preporuka za koje revizori nijesu mogli utvrditi status odnose se na MPŠV. Zato će ih ponovo morati izvijestiti o izradi planova na osnovu kojih bi se planirala i potrebna sredstva za ovu vrstu angažmana. Iz ovog resora su naveli da postupaju u skladu sa preporukama, ali da postoji stalna potreba za "ugovorcima" za strane projekte finansiranja ove oblasti. Naveli su i da su uveli internu knjigu za evidenciju tih ugovora, ali revizorima nijesu prezentovali dokaz za to. Dokaza nije bilo ni za navode MPŠV da angažuju lica na osnovu javnog poziva, kad god je to moguće, niti da u ugovorima definišu poslove koji nijesu predviđeni već postojećim radnim mjestima i kontrolišu njihovu realizaciju. Tvrde da u potpunosti poštuju preporuku te da ugovore o djelu zaključuju samo za nesistematizovana radna mjesta, mada ni za to nijesu prezentovali dokaze. Navode i da angažovana lica dostavljaju izvještaje o svom radu, a da ih dodatno ministar Vladimir Joković i sekretar MPŠV usmeno ispituju o poslovima i na osnovu toga procjenjuju njihov rad i potrebu za daljim angažovanjem.

Prema podacima iz revizije, institucije su planirane izdatke po osnovu ugovora o djelu višestruko premašivale, pa je tako samo tokom 2022. godine MERT potrošio 282.300 iako je planirao 159.300, MPŠV 323.900, iako je planirano 176.400, MEPU 442.300 u odnosu na planiranih 234.000, AZŽZ 126.300 u odnosu na planiranih 17.600, dok je UPIC potrošio 916.200 eura, odnosno preko četiri puta više nego što je planirano. Tokom godine su se potrebna sredstava uvećavala više puta, kroz preusmjeravanje ili rebalans, a pojedine institucije su planirale i više nego što im je potrebno. UPIC je do kraja juna 2022. godine angažovao 101 lice uz saglasnost Ministarstva finansija, što je finansirao iz svojih budžetom opredijeljenih sredstava, ali je traženo da se za te svrhe obezbijedi još 400.000 eura za njihovo angažovanje do kraja godine. Preusmjeravanje sredstava za "ugovorce" tražena su i iz MERT-a i MPŠV, dok su iz AZŽS to tražili radi realizacije konsultantskih ugovora.

- Ministarstvo finansija je odobravalo preusmjeravanje sredstava po osnovu dostavljenih zahtjeva subjekata revizije, iako se u istim jasno vidi da se radi o preusmjeravanju za potrebe realizacije ugovora o djelu zaključenih za obavljanje poslova iz osnovne nadležnosti ovih državnih organa - ukazuju u reviziji dodajući da nije bilo poznato na koji način biraju ta lica, osim kada se sprovodi javni poziv.

Subjekti revizije tada nijesu mogli da objasne revizorima ni kako su dolazili do ugovorenog iznosa naknade, jer kriterijuma za to, kao ni za izmjenu tokom trajanja ugovora nije bilo, što se takođe dešavalo. Utvrđene su izražene razlike u naknadama između organa, čak i u okviru iste aktivnosti za različita lica.