Stanovnika manje, ali kreditna zaduženost raste

U Crnoj Gori je skoro svaki drugi punoljetni građanin kreditno zadužen, a prosječan dug po punoljetnom državljaninu naše države iznosi oko 4.500 EUR. To proizilazi iz podataka koje je Centralna banka Crne Gore (CBCG) dostavila Danu.

Prema preliminarnim podacima Monstata sa popisa 2023. godine, u našoj državi živi 633.000 stanovnika, među kojima je, prema podacima Ministarstva unutrašnjih poslova, oko 93.000 stranaca, što znači da državljanstvo Crne Gore ima oko 540.000 građana koji tu i žive. Podaci između dva popisa pokazuju da je prosječna zaduženost u odnosu na popis 2011. godine porasla za oko 800 eura.

U odgovoru na pitanje da li naši građani spadaju u kategoriju zaduženih ili, ipak, nijesmo u velikoj mjeri kreditno opterećeni, iz Centralnoj banci Crne Gore navode da, prema podacima koji su Kreditnom registru dostavljeni na dan 30. novembar 2023. godine od strane banaka, MFI, IRF-a, društava za lizing, faktoring i otkup potraživanja i banaka u stečaju, aktivni dug po osnovu kredita, kartica, overdrafta i lizinga imaju 173.052 fizička lica, ne uključujući preduzetnike, gdje bruto dug iznosi 1,81 milijardi eura.

- U istom izvještajnom periodu 2022. godine, po istim kriterijumima, broj fizičkih lica iznosi 169.144, a bruto dug 1.665,5 miliona eura. Prema podacima Monstata, u Crnoj Gori smo 2011. godine imali 474.655 punoljetnih lica, pa bi prosječno zaduženje građanina na 30. 11. 2023. godine iznosilo oko 3.820 eura, što je za 311 eura više u odnosu na isti period prethodne godine. Zaduženje građana u Crnoj Gori je na relativno višem nivou od pojedinih zemalja okruženja, ali na ovaj indikator u velikoj mjeri utiče nivo finansijske pismenosti stanovništva, kao i razlika u dubini finansijske intermedijacije. Bankarski sistem koji je veći gledano u BDP-u odobravaće i više kredita per capita. Na osnovu podataka o kretanju BDP-a, kreditne aktivnosti i kretanja kvaliteta aktive u Crnoj Gori, može se zaključiti da je prosječno zaduženje umjereno - kažu iz CBCG.

Prema podacima koji su Kreditnom registru dostavljeni za 30. novembra 2023. godine samo od banaka, aktivni dug po osnovu kredita, kreditnih kartica, overdrafta i lizinga ima 155.271 fizičko lice, ne uključujući preduzetnike.

- Prema podacima Kreditnog registra koje su sve izvještajne institucije Centralnoj banci dostavile na 30. 11. 2023. godine, evidentirano je 49.395 fizičkih lica i preduzetnika koji su po nekom osnovu žiranti/garanti/sudužnici za osnove potraživanja: kredit, kreditna kartica, overdraft i lizing, bilo kom pravnom ili fizičkom licu - naveli su iz CBCG.

Prema mjesečnim podacima koje su banke dostavile Centralnoj banci Crne Gore na dan 30. novembar 2023. godine, krediti iznose 4.085,1 miliona eura, od čega se na fizička lica odnosi 1.719,1 milion eura, ili 42,08 odsto ukupnih kredita. Pod kreditima se podrazumijevaju bruto krediti i potraživanja umanjeni za kamate i vremenska razgraničenja.

- U stukturi kredita fizičkih lica po ročnosti, na kratkoročne kredite se odnosi 21,2 mil EUR, ili 1,23%, dok dugoročni krediti iznose 1.698 miliona eura i čine 98,77% ukupnih kredita fizičkih lica. U strukturi kredita fizičkih lica (bez preduzetnika) stambeni krediti iznose 496,5 mil EUR i predstavljaju 28,94% ukupnih kredita fizičkih lica - navode iz CBCG.