NavMenu

Novi plan rasta za Zapadni Balkan može da udvostruči obim ekonomija regiona - Predložen investicioni paket od 6 mlrd EUR

Izvor: Beta Utorak, 17.10.2023. 07:57
Komentari
Podeli
(Foto: Vlada Crne Gore/R. Koprivica)
Predsjednica Evropske komisije Ursula fon der Lajen izjavila je u Tirani da je na samitu Berlinskog procesa predstavila liderima novi plan rasta za Zapadni Balkan koji ima potencijal da u ovoj deceniji udvostruči obim ekonomije tog regiona.

Na kraju samita Berlinskog procesa u Tirani, prvog koji je organizovan u zemlji koja nije članica Evropske unije, Fon der Lajen je rekla da je predložila paket od 6 mlrd EUR, čija će realizacija zavisiti od sprovođenja reformi.

- Ovo je bio veoma uspješan samit, ali je potrebno dodatno približiti naše ekonomije i ubrzati reforme u procesu pristupanja EU. Zato sam predstavila liderima novi plan rasta, koji, ako bude primijenjen, ima potencijal da udvostruči obim zapadnobalkanskih ekonomija u ovoj deceniji - kazala je Fon der Lajen.


Četiri stuba plana rasta za Zapadni Balkan

Na zajedničkoj konferenciji za novinare sa njemačkim kancelarom Olafom Šolcom i premijerom Albanije Edijem Ramom, Fon der Lajen je navela da novi plan rasta za Zapadni Balkan ima četiri stuba - uvođenje Zapadnog Balkana u jedinstveno tržište EU, uspostavljanje jedinstvenog regionalnog tržišta Zapadnog Balkana, reforme i investicije.

- Prvi stub je uvođenje Zapadnog Balkana u jedinstveno tržište EU. Time zapravo otvaramo vrata jedinstvenog tržišta EU za zapadnobalkanske kompanije u sedam ključnih oblasti, među kojima su saradnja carina, e-trgovina, bezgotovinsko plaćanje, roming - rekla je Fon der Lajen.

Navela je da drugi stub podrazumeva da entiteti na Zapadnom Balkanu moraju da završe uspostavljanje jedinstvenog regionalnog tržišta, što bi, prema njenim riječima, podiglo bruto domaći proizvod regiona za 10%.

- Treći stub su reforme, koje su neophodne i za ulazak Zapadnog Balkana u jedinstveno tržište EU i koje bi pribiližile region članstvu u Uniji i učinile ga privlačinijim evropskim investitorima. Danas su ekonomije Zapadnog Balkana na 35% prosjeka EU i dosta posla je pred nama - dodala je.

Četvrti stub, prema riječima Fon der Lajen, podrazumijeva povećana izdvajanja EU za Zapadni Balkan, pod uslovom da šest entiteta tog regiona sprovedu potrebne reforme.

- Predložili smo investicioni paket od 6 mlrd EUR, od kojih su dvije milijarde u grantovima, a četiri u obliku zajmova. Sredstva će biti upućena ako reforme budu sprovedene - navela je.


Proširenje

Upitana o 2030. godini kao mogućem datumu proširenja EU, Fon der Lajen je rekla da je pristupanje Uniji "proces zasnovan na zaslugama" i da zemlje kandidati ne mogu postati članice ako nisu sprovele neophodne reforme.

- Ne može postojati fiksni datum, nezavisno od stepena sprovedenih reformi i pripremljenosti kandidata za članstvo. To nikada neće biti prihvatljivo za zemlje članice. Metodologija koju smo usvojili znači da pristupanje mora da se zasluži - navela je Fon der Lajen.

Njemački kancelar Šolc je pozvao zapadnobalkansku šestorku da se "osposobi" za ulazak u EU, navodeći da entiteti moraju tješnje da sarađuju između sebe da bi postigli taj cilj.

- Nema puta koji bi vodio mimo regionalne saradnje i trajnog rješavanja konflikata, koji već predugo traju. Budućnost Zapadnog Balkana je u EU. To obećanje važi, i danas važi više nego ikada - kazao je Šolc.

Naveo je i da "svaka zemlja regiona koja teži u EU drži brzinu tog procesa u sopstvenim rukama" i ukazao da je u posljednje vrijeme "ipak bilo i nekih nazadovanja", navodeći kao primjer nedavni napad naoružane grupe Srba na policiju Kosova.


Klimatsko partnerstvo

Šolc je najavio i klimatsko partnerstvo sa Zapadnim Balkanom, rekavši da će Njemačka do 2030. godine pomoći sa oko 1,5 mlrd EUR borbu protiv klimatskih promjena i korišćenje obnovljive energije u regionu. Uz to, njemačka vlada će obezbijediti i 73 mil EUR za novi program obnovljive energije u Albaniji.

Premijer Albanije Rama je rekao da je samit protekao u "istinskom osjećaju prijateljstva" i izrazio zahvalnost Šolcu i Fon der Lajen na svemu što rade za približavanje regiona i EU.

- Imajući u vidu uzastopne krize, od kojih je najnovija rat Izraela i Hamasa, izazovi sa kojima se zajedno suočavamo su ogromni, ali su učvrstili naše prijateljstvo, saradnju i osjećaj zajedništva - kazao je Rama.

U sklopu samita Berlinskog procesa, lideri sa Zapadnog Balkana potpisali su Sporazum o priznavanju profesionalnih kvalifikacija na Zapadnom Balkanu za četiri nove profesije - medicinske sestre, veterinare, farmaceute i babice.

Sporazum predstavlja proširenje prošlogodišnjeg sporazuma kojim je priznanje diploma u cijelom regionu predviđeno za stomatologe, arhitekte i doktore medicine.

U Tirani je u sklopu samita, takođe zvanično otvoren treći kampus Koledža Evrope što su prisutni lideri Evropske unije pozdravili kao potez sa velikim simboličkim značajem.

I Fon der Lajen i predsjednik Evropskog savjeta Šarl Mišel izrazili su nadu da je otvaranje kampusa Koledža Evrope u Albaniji vjesnik ulaska Zapadnog Balkana u EU.

Berlinski proces je format godišnjih sastanaka koji je njemačka vlada, u vrijeme kancelarke Angele Merkel, inicirala 2014. godine kada je u Berlinu održana Konferencija o Zapadnom Balkanu.

Poslije tog samita u Berlinu, domaćini su bili 2015. godine Beč, 2016. Pariz, 2017. Trst, 2018. London, 2019. Poznanj, 2020. Sofija i 2022. Berlin.

Cilj procesa je da ubrza saradnju sa šest zemalja Zapadnog Balkana i integraciju tog regiona u EU. Inicijativa se uglavnom fokusira na rješavanje bilateralnih i internih problema u regionu i unapređenje privredne saradnje koja bi bila temelj održivog razvoja regiona.
Komentari
Vaš komentar
Potpuna informacija je dostupna samo komercijalnim korisnicima-pretplatnicima i neophodno je da se ulogujete.

Zaboravili ste šifru? Kliknite OVDJE

Za besplatno probno korišćenje, kliknite OVDJE

Pratite na našem portalu vijsti, tendere, grantove, pravnu regulativu i izveštaje.
Registracija na eKapiji vam omogućava pristup potpunim informacijama i dnevnom biltenu
Naš dnevni ekonomski bilten će stizati na vašu mejl adresu krajem svakog radnog dana. Bilteni su personalizovani prema interesovanjima svakog korisnika zasebno, uz konsultacije sa našim ekspertima.