Aerozagađenje najveća opasnost, stanje alarmantno

Rezultati Monitoringa kvaliteta vazduha za 2022, koje je uradio Ekološki pokret Ozon, pokazali su da je stanje u toj oblasti alarmantno, imajući u vidu uzročno-posljedične efekte na javno zdravlje i kvalitet životne sredine, poručuju iz te NVO. Kažu da je problem aerozagađenja prioritet za društvo i da svi moramo dati doprinos ukoliko želimo da se stanje unaprijedi.

Ekološki pokret Ozon je i ove, kao i prethodnih 11 godina, u okviru svog programa za građanski monitoring kvaliteta vazduha "Ekoskop" analizirao javno dostupne podatke Agencije za zaštitu životne sredine i mjesečne izvještaje o kvalitetu vazduha, koje obrađuje Centar za ekotoksikološka ispitivanja Podgorica, sa ciljem da se javnost što kvalitetnije informiše o ovoj problematici i podstakne aktivnije učešće građana u procesu donošenja odluka iz oblasti životne sredine.

- Rezultati koje smo dobili na osnovu analize još uvijek nevalidiranih podataka Državne mreže za praćenje kvaliteta vazduha, doživljavamo kao alarmantne i imajući u vidu uzročno-posljedične efekte na javno zdravlje i kvalitet životne sredine, smatramo da je problem aerozagađenja prioritet za društvo u cjelini i da svi pojedinačno moramo dati doprinos ukoliko želimo da se stanje unaprijedi - poručuju iz Ozona.

U saopštenju koje potpisuje Aleksandar Perović, direktor Ozona navodi se da je tokom 2022. godine, kao i svih prethodnih otkad se putem automatskih mjernih stanica prati kvalitet vazduha, problem najizraženiji u opštini Pljevlja u kojoj je čak 124 dana registrovano prekoračenje srednjih dnevnih vrijednosti PM10 suspendovanih čestica, što je 10 dana više u odnosu na 2021. godinu, a tri i po puta više od dozvoljenih 35 dana na godišnjem nivou.

- Slijedi opština Bijelo Polje gdje je 81 dan bilo sa prekoračenjima, Podgorica (Zabjelo) 66 dana, Nikšić 57, dok je na mjernoj stanici u Bloku V u Glavnom gradu registovano 55 dana sa prekoračenjima srednjih dnevnih vrijednosti PM10. U Pljevljima od ukupnog broja dana sa prekoračenjima, čak 48 dana je bilo sa veoma visokim indeksom kvaliteta vazduha, kada srednja dnevna vrijednost PM10 prelazi 100 µg/m³ (dozvoljeno 50 µg/m3) i kada se shodno savjetima Instituta za javno zdravlje preporučuje svima da izbjegavaju boravak na otvorenom, a naročito izvođenje fizički zahtjevnih aktivnosti - navode u Ozonu.

Ostalih 76 dana kada su registrovana prekoračenja srednjih dnevnih vrijednosti PM10, bio je visok indeks kvaliteta vazduha ( od 50 do 100 µg/m³ ), a tada se preporučuje svima, naročito osjetljivim grupama stanovništva da smanje boravak na otvorenom.

- Najveća zabilježena srednja dnevna vrijednost PM10 tokom 2022. godine takođe je bila u Pljevljima, 16. januara i iznosila 311,27 µg/m³. Još jedan rekordni podatak očitan je na mjernoj stanici Gagovića imanje. Dana 30. decembra u 23 sati, zabilježena je i najveća satna koncentracija PM10 tokom 2022. godine, koja je iznosila 620,2 µg/m³, što je 12 puta više od dozvoljene vrijednosti - pokazala je analiza.

Jedini neslavan rekord kada je aerozagađenje u pitanju, koji nije vezan za Pljevlja tokom 2022. godine zabilježen je u Podgorici, konkretno na mjernoj stanici u Bloku V.

- Naime od 19. do 26 decembra Podgoričani su imali period sa osam uzastopnih dana kada su bili izloženi veoma visokom zagađenju vazduha - navode u Ozonu.

Kako je i na drugoj mjernoj stanici na Zabjelu od 20. do 26. decembra sedam uzastopnih dana registrovan je veoma visok indeks kvaliteta vazduha.

- Potpuno je nesporno da je imajući u vidu već započeti praznični period, veliku cikrulaciju građana iz drugih opština i turista, tih dana više od pola stanovništva Crne Gore bilo ugroženo ozbiljnim aerozagađenjem - navodi se u saopštenju.

Iz svega navedenog, kako poručuju iz Ozona možemo zaključiti da je neophodan mnogo ozbiljniji pristup rješavanju problema aerozagađenja u Crnoj Gori, kontinuirane akrivnosti i pravovremene i konkretne mjere kako bi se unaprijedilo alarmantno stanje.

- Cilj ove analize jeste da zainteresuje građane, podstakne javni argumenotvani dijalog i utiče na donosioce odluka , što će nadamo se i dati rezultate jer ovakve crne brojke crno slute svima nama u Crnoj Gori. Nadamo se i da će nas borba za čist vazduh sve probuditi i podstaći na zajedništvo. Čist vazduh za sve je najhumaniji cilj i životna potreba svih nas - poručuju iz NVO Ozon.