Povlašćeni proizvođači struje dobili 42,5 mil EUR

Vlasnici vjetroelektrana (VE), mini-hidroelektrana (mHE) i solarnih elektrana (SE) u prošloj godini su prihodovali 42,5 mil EUR, pri čemu su preko podsticaja koje plaćaju građani i privreda dobili 5,46 mil EUR, dok je tržišna vrijednost struje koju su proizveli i prodali bila 37,1 mil EUR, pokazuju podaci Crnogorskog operatora tržišta električne energije (COTEE).

U 2021. godini su od proizvodnje struje prihodovali 46,3 miliona, od čega se na podsticaje odnosilo 21,8 mil EUR, dok je tržišna vrijednost bila 24,5 miliona. Podsticaji se plaćaju preko računa za struju - stavke OIE1 i OIE2.

- Povećanje tržišne cijene električne energije dovodi do smanjenja dijela koji se odnosi na podsticaj i obrnuto. U 2022. godini nije bilo isplata za povlašćene proizvođače - kazali su Danu iz COTEE-a.

Povlašćeni proizvođači, kojih je ukupno 26, a koji gazduju sa 39 elektroenergetskih objekata, od 2014. godine dobijaju podsticaje od građana i privrede preko računa za struju - stavke OIE1 i OIE2. Čim steknu povlašćeni status, imaju zagarantovan otkup svakog proizvedenog kilovat-sata električne energije po podsticajnoj cijeni.

Najviše novca od proizvedene električne energije lani je prihodovala vjetroelektrana Krnovo. Vlasnici vjetroparka Krnovo grin enerdži lani su prihodovali 17,8 mil EUR, od čega se na podsticaje odnosilo 2,8 miliona eura, a 15 miliona na tržišnu vrijednost struje. Osnivači te firme su Akuo enerdži iz Francuske i Masdar enerdži iz Ujedinjenih Arapskih Emirata.

Vlasnici vjetroelektrana na Možuri lani su prihodovali 11,66 mil EUR, od čega 1,33 miliona preko podsticaja, a 10,3 miliona je bila tržišna vrijednost električne energije koju su proizveli i prodali. Inače, projekat na Možuri je pod lupom Europola. Vlasnici firme Možura vind park su Enemalta i Malta Montenegro wind power JV limited.

Od mini-hidroelektrana, standardno, najviše novca je prihodovala Hidroenergija Montenegro, koja upravlja sa osam mHE. Oni su lani prihodovali 3,38 mil EUR, od čega se na podsticaje odnosilo 271,6 hiljada eura. Prema podacima CRPS-a, vlasnik 60% kapitala te firme je Ranko Radović, dok je 40% u vlasništvu firme Hemera, kojom gazduje Oleg Obradović. Radović je 60% kapitala Hidroenergije prije nekoliko godina preuzeo od Aleksandra Mijajlovića i Ranka Ubovića.

Firma Kronor je lani prihodovala 1,74 miliona eura, od čega se na podsticaje odnosilo samo 32,9 hiljada eura. Većinski vlasnik Kronora je firma Kroling Željka Miškovića, dok po 10% udjela imaju Mont hidro i Gama.

Small hydro power Mojanska je prihodovala 1,6 miliona, od čega se 210,9 hiljada odnosi na podsticaje. Po 33,33% udjela u ovoj firmi imaju Popović elektro sistem, TM enerdži i Igma enerdži.

MHE Vrbnica, čiji su vlasnici iz Slovenije, prihodovala je 1,04 miliona i sav novac im je isplaćen kroz tržišnu cijenu, jer je njihova podsticajna cijena bila manja od tržišne. Isti slučaj bio je i sa firmom Benergo, koja je prihodovala 144.000 eura.

Hidrobistrica je prihodovala 930,7 hiljada, a Small hydro power plant Kutska 673,8 hiljada eura. Većinski vlasnik Small hydro power plant Kutska je Grin solušns, čiji su vlasnici Popović elektro sistem, TM enerdži i Igma enerdži.

Upravo je Igma enerdži, čiji je vlasnik Igor Mašović, lani prihodovala 630.000 EUR, od čega 146.000 preko podsticaja. Mašović je rođeni brat nekadašnjeg predsjednika opštine Andrijevica Srđana Mašovića.

Ostali povlašćeni proizvođači su prihodovali ispod pola miliona eura.

Sistem podsticaja i zagarantovanog otkupa osmislile su i uvele prethodne vlade, pozivajući se na iskustvo Evropske unije, koja je davno prešla na drugi model davanja koncesija za mHE i VE, odnosno koncesiju daje ponuđaču koji traži najmanje novca za projekat izgradnje mHE ili VE.

Među povlašćenim proizvođačima je i firma BB hidro, u kojoj je suvlasnik Blažo Đukanović, sin predsjednika države i DPS-a Mila Đukanovića.

BB hidro je lani od proizvodnje električne energije prihodovala 224,4 hiljade, od čega se 45,4 hiljade odnosi na podsticaje.

Zeta enerdži je prihodovala 447,4 hiljade, Hidroenergija Andrijevica 379.000, a Nord enerdži 298,3 hiljade.

Sinerdži, u kom je jedan od vlasnika Vuk Rajković, kum Mila Đukanovića, prihodovao je 213,5 hiljada, od čega se na podsticaje odnosi 50.000 EUR.