Nevladine organizacije traže procjenu opravdanosti opstanka sektora uglja u Crnoj Gori

Gašenje sektora uglja i njegovo isključivanje iz energetskog miksa, koje se dešava u Evropskoj uniji (EU), očekuje se i u Crnoj Gori, pa je neophodno što urgentnije pristupiti procesu planiranja ekonomske diversifikacije u Pljevljima, saopšteno je iz Eko-tima.

Iz te nevladine organizacije (NVO) su kazali da je neophodno procijeniti kolike su društvene koristi od rada Termoelektrane (TE) Pljevlja i Rudnika uglja za lokalnu i nacionalnu ekonomiju, a koji su to troškovi koje njihov rad prouzrokuje, uključujući troškove zaštite životne sredine i zdravlja.

Tek onda bi, kako smatraju, trebalo procijeniti koliko još dugo je opstanak sektora uglja opravdan u Crnoj Gori.

- Gašenje sektora uglja i njegovo isključivanje iz energetskog miksa, koje se već dešava u EU, očekuje se i u našoj zemlji, pa je neophodno što urgentnije pristupiti procesu planiranja ekonomske diversifikacije u Pljevljima, koja će se prvenstveno odraziti na lokalni razvoj i omogućiti pravednu energetsku tranziciju - navodi se u saopštenju Eko-tima.

Iz te NVO su, imajući u vidu izazov sa kojim se Ministarstvo kapitalnih investicija trenutno suočava kada je u pitanju dalji rad termoenergetskog kompleksa u Pljevljima, pozvali novu Vladu da rješavanju tog izazova pristupi pažljivo i sa opreznošću donese odluku o daljem radu TE Pljevlja.

Kako su podsjetili, Energetska zajednica (EZ) je u posljednjem Izvještaju o implementaciji za prošlu godinu iskazala zabrinutost da Crna Gora neće poštovati odredbe takozvanog opt-out režima u kojem se TE Pljevlja nalazi i da nakon dostizanja ograničenja od 20 hiljada sati postrojenje neće prestati da radi.

- Sekretarijat EZ ukazuje na to da usklađivanje postrojenja sa graničnim vrijednostima emisije za nova postrojenja, prema Direktivi o industrijskim emisijama, mora biti prioritet. Stoga, čudi sigurnost Elektroprivrede (EPCG) da će EZ odobriti dalji rad TE Pljevlja, jer uloga EZ jeste upravo da obezbijedi primjenu direktiva uključujući i sprovođenje kaznenih procedura u slučaju njihovog kršenja - objasnili su predstavnici Eko-tima.

Oni su naveli da se primjer Ukrajine, koji se navodi kao jedan od slučajeva gdje je EZ pravila ustupke, ne može nazvati novom odlukom, već je zapravo rješenje iz 2014. godine za situaciju koja nije ni nalik situaciji u kojoj se Crna Gora trenutno nalazi.

- Ukrajina je 2014. godine dobila dodatni broj sati za rad termoelektrana zbog ugroženosti snabdijevanja energijom, stanja i loše opremljenosti oko 140 postrojenja na ugalj koje Ukrajina ima i velikih ulaganja koja bi ekološko prilagođavanje ovih postrojenja zahtijevalo u tako u kratkom vremenskom periodu - podsjetili su iz Eko-tima.

Iz te NVO su kazali da su svjesni da konačnu odluku i stav o nastavku dalje upotrebe uglja, i uopšte opstanku tog sektora u Crnoj Gori, treba dati Vlada.

- Istovremeno, ne možemo a da se ne osvrnemo i na projekat ekološke rekonstrukcije TE Pljevlja, za koji studija izvodljivosti nikada nije objavljena i čije je idejno rješenje proglašeno državnom tajnom. Pozivamo Vladu i Ministarstvo da sve pomenute studije zatraže od EPCG i detaljno ih analiziraju prije konačne odluke o podršci ovom projektu - dodaje se u saopštenju.

U Eko-timu smatraju da se radi o vrlo značajnom međusektorskom problemu, čijem rješavanju tako treba i pristupiti.

- Zagađenje koje se trenutno emituje iz TE Pljevlja čini ovaj grad jednim od najzagađenijih u Evropi. Trend koji postoji ponavlja se decenijama unazad, a rezultat su degradirana životna sredina, ugroženo zdravlje i povećana smrtnost stanovništva uzrokovana lošim kvalitetom vazduha. Sa druge strane, jasan je trenutni značaj sekora uglja u Pljevljima u smislu zaposlenosti lokalnog stanovništva - zaključuje se u saopštenju.

EKO-TIM

Termoelektrana Pljevlja

Rudnik uglja ad Pljevlja

Enrgetska zajednica

energetski miks

ekonomska diversifikacija

energetska tranzicija

ugalj