Na proljeće gotova kompletna restauracija podzemnog grada Karađorđevića u Malom Zvorniku - U toku tender za drugu fazu radova (FOTO)

- Rekonstrukcija dijela podzemnog grada završena je početkom ove godine i on je već otvoren za posjetioce, a za kompletnu restauraciju potrebno je još vremena. Od nadležnog Ministarstva trgovine, turizma i telekomunikacija zatražili smo odlaganje roka za završetak radova druge faze koji je prvobitno bio planiran za početak decembra i očekujemo da će sve biti gotovo do maja – kaže Brkić za eKapiju.

Detalje tendera možete pogledati OVDE.
Grad se prostire na oko 5.000 m2, a u prvoj fazi urađena je sanacija kraljevog apartmana i sale za sjednice, koja je najznačajnijia prostorija u cijelom kompleksu, jer je u njoj 1941. održana poslednja sjednica Vlade na teritoriji Kraljevine Jugoslavije, sa originalnim predmetima i fotografijama iz tog doba koji uključuju fotografije, novine, vojne karte, uniforme...

U drugoj fazi u planu je postavljanje kraljevih česmi na mjestima gdje su se nekada nalazile, betoniranje podova mnogobrojnih hodnika, replike ulaznih čeličnih vrata u hodnicima i sređivanje dva vojna magacina.
Kako je navedeno u projektnoj dokumentaciji za 2. fazu radova, koju je izradilo preduzeće Pin doo iz Loznice, biće urađena i sanacija vinskog podruma sa šest izlaza, od kojih će se na dva nalaziti replike originalnih drvenih vrata a na ostalima parapeti u drvetu sa staklom u vidu izloga. Prostorija će biti opremljena u vidu vinskog podruma i restorana iz tog perioda, a prema istim kraljevskim podrumima sa Oplenca. Uz njega će se nalaziti i autentičan podrum za zrenje vina sa buradima i dvije prodavnice zdrave hrane, vina i drugih proizvoda od grožđa i šumskih plodova.

Planira se i replika poljske bolnice, kao i stražare, odnosno prostorije za komandira straže. Najzad, poseban poduhvat predstavljaće obnova podzemne crkve na 54 m2, za koju će biti potrebno uraditi freskoslikarstvo na zidovima i plafonima i nabaviti replike časne trpeze, ikonostasa, Svetog Jevanđelja, krsta itd.

Prema riječima Zorana Brkića, za projekat restauracije crkve, ali i za opremanje cjelokupnog enterijera replikama namještaja i predmeta u drugoj fazi restauracije, biće raspisana dva posebna tendera.

Kako je navedeno u projektu, biće izgrađen i sanitarni čvor za posjetioce, parking za autobuse i turistička signalizacija, a od radova, osim građevinskih, biće neophodni i arhitektonski, zatim projekti hidrotehničkih instalacija, elektro i mašinskih instalacija i instalacija protivpožarne opreme.
Inače, razlog razlog za sanaciju i adaptaciju podzemnog grada Karađorđevića je, kako se navodi u projektnoj dokumentaciji, namjera investitora, Opštine Mali Zvornik, da osim njegovorg pretvaranja u turističku atrakciju, i zaštiti objekat od daljeg propadanja, s obzirom da je on tokom godina, u periodu od posle Drugog svjetskog rata zaboravljen, zapušten i opustošen, a iz njega je odnijeto sve što se moglo odnijeti, pa čak i štokovi vrata.

Prema podacima sa sajta Turističke organizacije Mali Zvornik, gradnja ovog skloništa Karađorđevića u utrobi brda počela je 1931. i trajala je sve do ubistva kralja Aleksandra u Marselju 1934, ali je podzemni grad korišćen samo jednom, i to aprila 1941. godine, kada je prije odlaska u izbjeglištvo, svoju poslednju noć u Srbiji, u nedovršenom skloništu, proveo kralj Petar II Karađorđević.

Lavirint tunela unutar grada koji je nosio šifrovano ime "Kamena djevojka" iskopan je u obliku časnog krsta, a u podzemnim prostorijama uopšte nije hladno - temperatura je od 14 do 16 stepeni, a vlage ima vrlo malo. Podzemni grad je izuzetno stabilan i vrlo solidno izgrađen, tako da u proteklom periodu od 80 godina u objektu nije bilo nikakvih urušavanja.

Cjelokupan projekat obnove podzemnog grada Karađorđevića je, prema rečima Zorana Brkića, vredan oko 40 miliona dinara, dok samo druga faza vrijedi 27 miliona dinara, od čega 25 miliona finansira država, a dva lokalna samouprava.

Branislava Petrović