NSRS: Nedopustiva izgradnja odlagališta nuklearnog otpada na Trgovskoj gori

Narodna skupština Republike Srpske predloženom rezolucijom, koja će biti razmatrana na sjednici 2. novembra, izražava apsolutno protivljenje uspostavljanju Centra za zbrinjavanje radioaktivnog otpada na lokaciji Trgovske gore u hrvatskoj opštini Dvor, koji bi mogao da ugrozi zdravlje velikog broja ljudi u slivu rijeke Une.

– Narodna skupština zahtijeva da Hrvatska preispita razloge zbog kojih je odabrala Trgovsku goru kao lokaciju za izgradnju spornog nuklearnog objekta – navodi se u Prijedlogu rezolucije o protivljenju aktivnostima izgradnje i uspostavljanja nuklearnog objekta Centar za zbrinjavanje radioaktivnog otpada na Trgovskoj gori.

U predloženoj rezoluciji ističe se da je apsolutno neprihvatljiva i nedopustiva namjera Hrvatske da izgradi taj objekat.

– Tražimo od nadležnih organa u Srpskoj i BiH da s ciljem zaštite bezbjednosti i zdravlja građana, intenziviraju i koordinišu sve raspoložive političke, pravne i diplomatske aktivnosti u skladu sa odredbama međunarodnog prava s ciljem sprečavanja Hrvatske da odloži radioaktivni otpad, istrošene izvore i istrošeno nuklearno gorivo iz Krškog na lokaciji Trgovske gore – navodi se u predloženom dokumentu.

Narodna skupština poziva Predstavnički i Dom naroda Parlamentarne skupštine BiH i grupu poslanika Zeleni klub da u Parlamentarnoj skupštini BiH usvoje novu rezoluciju o protivljenju namjerama Hrvatske i da o njenom sadržaju, putem svojih rukovodstava i predstavnika, upoznaju najviše predstavnike zemalja EU, Evropske komisije, Evropskog parlamenta, Međunarodne zajednice za atomsku energiju i druge međunarodne organe i agencije koje su nadležne za ovu oblast.

- Skupština podržava rad i aktivnosti Pravnog i Ekspertskog tima, naučna istraživanja, kao i uključivanje stručne i akademske zajednice, gradova i opština koji se nalaze u slivu rijeke Une, te nevladinih organizacija koje se bave pitanjima zaštite životne sredine, u kreiranje i vođenje informativne kampanje u javnim medijima i u sve druge oblike izražavanja nezadovoljstva i neslaganja sa namjerom Hrvatske o ovom pitanju - navodi se u Prijedlogu rezolucije.

U predloženoj rezoluciji precizira se da je neprihvatljiva izgradnja Centra za zbrinjavanje radioaktivnog otpada na lokaciji bivšeg vojnog skladišta Čerkezovac u Hrvatskoj u kojem će se odlagati otpad niske i srednje radioaktivnosti, te se utvrđuju i osnovni okviri za rješenje navedenog problema.

- Rezolucija se donosi s ciljem zaštite interesa Srpske i BiH, bezbjednosti i zdravlja građana, te životne sredine - navodi se u obrazloženju prijedloga ove rezolucije, a koji se nalazi skupštinskim materijalima dostavljenim pred redovnu sjednicu 2. novembra.

U dokumentu se podsjeća da su na tom planu organi Srpske, zajedničke institucije i agencije na nivou BiH, te lokalne vlasti u Republici i Federaciji BiH aktivno i u skladu sa međunarodnim i evropskim konvencijama preduzimale i preduzimaju brojne aktivnosti, pa i istraživanja i procjene.

Cilj tih aktivnosti je da spriječe izgradnju odlagališta na Trgovskoj gori jer bi ono moglo da nanese nesagledive posljedice po zdravlje i život stanovnika opština i gradova u slivu rijeke Une, odnosno na granici BiH i Hrvatske, dodaje se u priejdlogu rezolucije.

Na ovom planu institucije u BiH su reagovale ka organima Hrvatske da odustanu od izgradnje odlagališta, a Narodna skupština je na sjednici u julu usvojila zaključke kojima se podržavaju sve dosadašnje aktivnosti na tom planu, te se traži angažman Predsjedništva BiH, kao i donošenje novih rezolucija/deklaracija na svim nivoima vlasti u BiH.

Predlagač ističe da je usvajanje ove rezolucije u Narodnoj skupštini neophodno da bi se izrazilo protivljenje i utvrdila politika od najvišeg nivoa zakonodavne vlasti u Republici u vezi sa izborom lokacije za odlaganje radioaktivnog otpada u Hrvatskoj.

- Neophodno je da sve nadležne institucije u Srpskoj i BiH, stručna i akademska zajednica, gradovi i opštine koji se nalaze u slivu rijeke Une, kao i nevladine organizacije koje se bave pitanjima zaštite životne sredine, zauzmu jedinstven stav i preduzmu sve aktivnosti s ciljen sprečavanja realizacije aktivnosti na toj lokaciji, a s ciljem zaštite interesa Srpske i BiH, kao i zaštite bezbjednosti i zdravlja stanovništva i ustavom zagarantovanog prava na zdravu životnu sredinu - precizira se u Prijedlogu rezolucije.

U dokumentu se izražava bojazan da bi eventualno izgradnja odlagališta, osim zdravlja ljudi, mogla da ozbiljno zagadi vodotokove i izvore vode za piće, te ugrozi poljoprivredne i turističke kapacitete u Srpskoj i BiH.