Operatori u Crnoj Gori ove godine planiraju da investiraju 26 mil EUR

Operatori elektronskih komunikacija planirali su da ove godine investiraju oko 26 mil EUR, saopštili su iz Agencije za elektronske komunikacije i poštansku djelatnost (EKIP) poručujući da očekuju nastavak trenda razvoja tržišta i povoljnosti kada su u pitanju usluge.

Izvršni direktor EKIP-a, Darko Grgurović, kazao je da su u toku 2021. godine operatori u razvoj elektronskih komunikacionih mreža i servisa uložili 51 mil EUR, što je doprinijelo daljem povećanju dostupnosti savremenih elektronskih komunikacionih usluga visokog kvaliteta na cijeloj teritoriji Crne Gore.

- EKIP trenutno ne raspolaže konačnim podatkom o visini ukupnih investicija operatora elektronskih komunikacija u prošloj godini. Operatori elektronskih komunikacija su planirali svoje investicije za prošlu godinu u iznosu od oko 33 mil EUR i sa završetkom godine o realizovanim ukupnim ulaganjima u sektor elektronskih komunikacija operatori će dostaviti podatke regulatoru - rekao je Grgurović u intervjuu agenciji Mina-business.

On je najavio da su operatori elektronskih komunikacija planirali da investiraju oko 26 mil EUR u ovoj godini.

- U prethodnih deset godina operatori elektronskih komunikacija u Crnoj Gori su investirali preko 600 mil EUR, od čega u prethodnih pet, kada su investicije intenzivirane, skoro 400 mil EUR - precizirao je Grgurović.

Prema njegovim riječima, višegodišnji trend visokih investicija u sektoru elektronskih komunikacija, potvrđuje činjenicu da u Crnoj Gori imamo stabilan i predvidiv pravni i regulatorni okvir, koji je stvorio jednake uslove za sve učesnike na tržištu.

On je naveo da očekuju da se tokom ove godine nastavi trend razvoja tržišta elektronskih komunikacija.

U EKIP-u optimizam za takav stav baziraju na brojnim pokazateljima, a posebno su istakli kontinuiran rast broja korisnika, trendove u investicijama od operatora, rezultate aukcije spektra za 5G, te nedavno potpisanu Deklaraciju o romingu između Evropske unije (EU) i zemalja Zapadnog Balkana.

- Vjerujemo da će ove aktivnosti doprinijeti daljem unaprijeđenju tržišta elektronskih komunikacija, novim povoljnostima kada su u pitanju usluge koje korisnici koriste ne samo ovdje u okvirima našeg nacionalnog tržišta, već i u regionu, a uskoro i mnogo ekonomičnijem i efikasnijem korišćenju usluge prenosa podataka, odnosno interneta i u zemljama EU - saopštio je Grgurović.

Što se tiče glavnih aktivnosti EKIP-a koje će obilježiti ovu godinu, one se odnose na praćenje implementacije širokopojasnih elektronskih komunikacionih mreža sa posebnim akcentom na implementacije mobilnih mreža pete generacije – 5G.

- Odmah na početku ove godine EKIP će operatorima mobilnih mreža dodjeliti odobrenja za korišćenje radio-frekvencija iz pionirskih opsega za implementaciju 5G mreža, koje su osvojili na nedavno sprovedenoj aukciji - najavio je Grgurović.

Takođe, EKIP će pratiti ispunjenost zahtjeva u pogledu pokrivanja signalom mobilnih mreža, koji su mobilnim operatorima utvrđeni odobrenjima za korišćenje radio-frekvencija za realizaciju javnih mobilnih elektronskih komunikacionih mreža, i to u pogledu pokrivanja stanovništva Crne Gore signalom mreže, koji se odnose na obim i dinamiku pokrivanja i kvalitet usluge prenosa podataka, govorne telefonije i SMS-a.

- U kontinuitetu će se vršiti kontrola i monitoring korišćenja radio-frekvencijskog spektra preko monitoring stanica koje smo izgradili u prethodne dvije decenije - dodao je Grgurović.

Što se tiče planova EKIP-a u ovoj godini u oblasti normative, najznačajniji projekat u kojem će predstavnici regulatora participirati je izrada novog zakona o elektronskim komunikacijama.

Ministarstvo ekonomskog razvoja i turizma je formiralo radnu grupu koja treba da pripremi predlog zakona, a rok za njegovu izradu je četvrti kvartal.

Grgurović je saopštio da je tržište elektronskih komunikacija u prošloj godini, kao i prethodnih, karakterisao kontinuitet u razvoju mreža i infrastrukture, implementacija novih tehnologija od operatora i povećanje dostupnosti usluga i kvaliteta servisa za krajnje korisnike.

- Istakli bi i to da i pored određenih barijera sa kojima se suočavaju, operatori u Crnoj Gori konstatno ulažu u razvoj infrastrukture i uvođenje novih tehnologija i servisa za korisnike. Početkom marta prošle godine Crnogorski Telekom je prvi od operatora pustio u komercijalni rad 5G NR mrežu, a već sada je signal 5G NR mreže dostupan za blizu 70% stanovništva. Osim Crnogorskog Telekoma, operator One Crna Gora je takođe pustio 5G NR u komercijalni rad - naveo je Grgurović.

On je objasnio da je pristup putem optičkog kabla postao dominantna tehnologija u Crnoj Gori.

- U odnosu na kraj oktobra 2021. godine, broj korisnika se povećao za 9,2 hiljade, tako da EKIP očekuje da će se ovaj trend nastaviti i u narednom periodu, jer će u budućnosti fiksne pristupne mreže u najvećoj mjeri biti bazirane na priključcima sa optičkim vlaknima - kazao je Grgurović.

Operatori u Crnoj Gori nude uslugu mobilnog pristupa internetu sa brzinama koje su uporedive pristupu u fiksnim mrežama.

- Internetu preko mobilnih mreža tokom oktobra prošle godine pristupilo je 656,64 hiljade korisnika. Ovaj broj je 12,9% veći u odnosu na isti period 2021 - precizirao je Grgurović.

On je naveo i da rezultati istraživanja o stepenu zadovoljstva korisnika elektronskih komunikacionih usluga pokazuju visok stepen korišćenja i visok nivo zadovoljstva kvalitetom i cijenama elektronskih komunikacionih usluga.

EKIP je od 2005. godine nadležana za regulaciju poštanskog tržišta u Crnoj Gori.

Grgurović je rekao da su na samom početku rada EKIP-a, kao regulatora na tržištu poštanskih usluga Crne Gore, usluge pružala samo dva poštanska operatora.

Nekoliko godina kasnije, na ovom tržištu je svoje poslovanje ustalilo 11 registrovanih poštanskih operatora.

Dalji rad EKIP-a i uticaj pandemije covid-19 uslovili su da u jednom kraćem vremenskom periodu na tržištu posluje 31 poštanski operator.

- U toku prošle godine stanje na tržištu se stabilizovalo, neki poštanski operatori su se vratili svojim primarnim djelatnostima - turističke, rent-a-car agencije i slično, pa trenutno na tržištu poštanskih usluga Crne Gore poštanske usluge pruža 25 registrovanih poštanskih operatora - precizirao je Grgurović.

Na pitanje koliko je Crna Gora prošle godine napredovala u segmentu digitalne transformacije, Grgurović je odgovorio da se misija EKIP-a ogleda u uspostavljanju sigurnog i predvidivog regulatornog okvira za razvoj održivih i konkurentnih tržišta elektronskih komunikacija i poštanskih usluga, na kojima se nude kvalitetne usluge dostupne svim građanima.

- S obzirom na to da redovno pratimo kretanje na tržištima elektronskih komunikacija i poštanske djelatnosti, možemo konstatovati da napredak postoji i vidljiv je i kroz statističke podatke i pozicioniranje ICT sektora u Crnoj Gori na globalnom nivou - rekao je Grgurović.

Prema njegovim riječima, elektronske komunikacione mreže i elektronska komunikaciona infrastruktura u Crnoj Gori omogućavaju da se za pružanje elektronskih komunikacionih usluga primjenjuju najsavremenije tehnologije.

Trenutno u Crnoj Gori ima oko 180,5 hiljada instaliranih priključaka sa optičkim vlaknima (FTTx), od kojih je aktivno skoro 90.000.

Što se tiče pokrivenosti domaćinstava trenutno je 71% domaćinstava u Crnoj Gori pokriveno sa FTTx priključkom.

- Ovo je dobra osnova za dalji razvoj elektronskih komunikacija u Crnoj Gori i za očekivati je da će se trend rasta korišćenja FTTx priključaka, kao najsavremenijih, nastaviti i u narednim godinama - smatra Grgurović.

Kada je u pitanju jačanje zaštite korisnika elektronskih komunikacionih usluga, isto je definisano Zakonom o elektronskim komunikacijama, kojim je utvrđeno da EKIP rješava po žalbama korisnika, razmatra inicijative i utvrđuje postupak zaštite interesa i prava korisnika.

- Korisnicima su informacije o važećim cijenama, načinu tarifiranja i opštim uslovima pružanja usluga elektronskih komunikacija, javno dostupne, budući da su operatori u obavezi objaviti ih na svojim internet stranicama - rekao je Grgurović.

EKIP na svojoj internet stranici takođe objavljuje važeće Opšte uslove poslovanja operatora i cjenovnike njihovih usluga, radi bolje informisanosti korisnika.

Grgurović je podsjetio i da je, u cilju zaštite prava i interesa korisnika, EKIP obezbijedio određene servise i to aplikaciju za mjerenje brzine pristupa intenetu, nettest.ekip.me, preko koje korisnici mogu sami da izvrše provjeru brzine prenosa podataka, što im može poslužiti kao dokaz u postupku pokrenutim protiv operatora.

Dostupna je i aplikacija Tarifni kalkulator, kalkulator.ekip.me, koja korisniku pomaže u izboru elektronske komunikacione usluge koja odgovara njegovim potrebama i ima informativni karakter.

Tu je i prenosivost broja, usluga koja omogućava svakom pretplatniku da zadrži telefonski broj pri promjeni operatora.

Govoreći o rezultatima aukcije spektra, koja je održana krajem prošle godine, Grgurović je saopštio da je regulator donio odluku o pokretanju postupka javnog nadmetanja za dodjelu odobrenja za korišćenje radio-frekvencija iz opsega 700 megaherca (MHz), 3,6 gigaherca (GHz) i 26 GHz za realizaciju javnih mobilnih elektronskih komunikacionih mreža.

- Ova tri opsega su još poznati i kao pionirski 5G opsezi. Njihovom dodjelom obezbijediće se uslovi za još kvalitetnije usluge za korisnike i nove benefite za crnogorsku ekonomiju sa jedne strane, ali i očuvanje i podsticanje efektivne konkurencije na tržištu mobilnih elektronskih komunikacionih usluga sa druge strane - poručio je Grgurović.

Status kvalifikovanih ponuđača su stekli Crnogorski Telekom, M:tel i One Crna Gora. Aukcija je završena 28. decembra, a odobrenja za korišćenje radio–frekvencija EKIP će dodjeliti u prvom kvartalu ove godine.

- Dodjelom odobrenja pobjednicima na aukciji spektra i početkom korišćena ovih opsega, operatori će moći svojim korisnicima nuditi servise većih brzina, sa manjim kašnjenjem, a biće stvoreni i uslovi sa masovno povezivanje velikog broja IoT uređaja - objasnio je Grgurović.

On je ocijenio da se korisnicima u Crnoj Gori danas nude sve elektronske komunikacione usluge koje se pružaju i u najrazvijenim državama i koje u potpunosti zadovoljavaju njihove potrebe, sa aspekta preferencija i platežne sposobnosti.

EKIP redovno prati cijene usluga elektronskih komunikacija u Crnoj Gori, zemljama regiona i odabranim zemljama Evrope.

- Generalni zaključak je da su prosječne cijene u fiksnoj telefoniji u Crnoj Gori niže od prosječnih cijena u regionu u Evropi, dok su prosječne cijene u prepaid segmentu relativno visoke u odnosu na prosječne cijene iz regiona i Evrope. U postpaid segmentu možemo zaključiti da su paketi crnogorskih operatora prilično konkuretni po pitanju cijena i resursa koje nude u sklopu paketa, u odnosu na cijene paketa i uključenih resursa koje nude operatori u regionu i Evropi - zaključio je Grgurović.