Zašto su minihidrocentrale u kontejnerima isplativije - Češki Cink Hydro Energy traži prilike za investiranje u regionu

Posljednjih nekoliko godina traje medijska hajka u vezi sa investiranjem u male hidroelekrtane, i ta situacija se mora riješiti, jer je potpuno nelogična. Hajka dolazi iz udruženja onih zemalja koje imaju po nekoliko hiljada hidrocentrala, kaže u razgovoru za eKapiju Zoran R. Radovanić iz češke firme Cink Hydro Energy koja je bila jedan od izlagača na sajmu Renexpo u Sarajevu.

Kaže da se taj linč prenio iz Bugarske i Rumunije, Grčku je zaobišao, i sad je akcenat na zemljama Balkana, što je izrazito nepovoljna klima za potencijalne investitore.

- Taj bunt dolazi npr. iz Beča, a sama Austrija dobija 70% struje iz vode. Njihov glas najbučniji je u Srbiji, gdje se 70% struje dobija iz uglja. Potpuno je nelogično da nemamo priliku napraviti pomak u ovom polju i istovremeno raditi po svim propisima. Primjeri Austrije, Njemačke, Švajcarske ili Slovenije nam kažu da se može pravilno investirati - ističe Radovanović.

Navodi primjer Njemačke koja ima 6.000 hidroelektrana, Austrija 4.000, od čega 3.400 malih, Slovenci imaju 408.

- Ako se rijeka pravilno koristi i ako je protok vode odgovarajući, ne vidim šta bi bio problem. Protivnici su najprije govorili da su velike brane štetne, poput Đerdapa ili onih na Drini, pa su shvatili da je to suludo. Poslije su postali protiv derivacionih, tako je stalno u igri neka taktika - poručuje Radovanović.

Objašnjava i zašto bi trebalo da se ugledamo na Švajcarsku po ovom pitanju.

- Oni koriste rijeke, ali i štite okolinu. Puštaju odgovarajući protok u rijeku, ako imaju veliku branu koja je stara ako je odsječena migracija ribe, montiraju riblji lift. Takvih liftova nema nigdje u regionu, a Švajcarska nije daleko da se ode i vide ta rješenja.

MHE kontejnerskog tipa

Cink Hydro Energy ima 10.000 turbina instaliranih širom svijeta, a u regionu nekoliko stotina. U BiH nemaju onoliko koliko bi voljeli, te im je cilj proširiti se na ovom tržištu.

Na gradnji mini hidrocentrala učestvuju u saradnji sa lokalnim investitorima u određenom gradu ili opštini, te je posao Cink Hidro Energy da isporuči turbinu, generator, hdirauliku, obavi transport i montažu. Ukoliko investitor želi, postoji opcija i ključ u ruke, gdje izvode i građevinske radove.

Na sajmu Renexpo ova češka firma predstavila je Box rješenje - mini hidrocentrala kontejnerskog tipa, koja je za naše uslove jeftinija od mašinske kućice.

- Lako je prenosiva, ali može se postaviti tako da se i ne pomjera. Prednost ovog rješenja je to da je već instaliran u firmi i potrebno je samo ga prikačiti na cjevovod i vezati na betonsku ploču. To je brza montaža, i već imamo nekoliko instalacija u svijetu. Što se tiče našeg regiona, pregovaramo za nekoliko lokacija.

Unutar tog kontejerna, kaže, je kompletna hidrocentrala, osim trafoa, a navodi da bi se unutra moglo postaviti i srednjenaponsko postrojenje.

- Cijena ovog rješenja u BiH bi bila tri puta jefitnija od mašinske kućice, ugrubo rečeno. Za male centrale do nekoliko stotina kilovata ovo je idealno rješenje.

Radovanović ističe da im je po pitanju potencijalnih investicija u male hidroelektrane interesantna Republika Srpska, zbog dobrih vodotoka. Cink Hydro Energy ima predstavništvo u Srbiji.

Međuinstitucionalna i međuentitetska radna grupa, uz tehničku podršku GIZ-a, izradila je Nacrt kataloga kriterijuma za održivi razvoj u sektoru malih hidroelektrana BiH.

Nacrt sadrži značajan broj kriterijuma koji su podijeljeni u pet poglavlja – Energetika, Upravljanje vodama, Prostorno planiranje, Ekologija voda i Zaštita prirode.

U tekstu se navodi da je važno razmotriti kriterijume za gradnju, jer je značajan uticaj malih hidroelektrana na lokalni razvoj.

Takođe se napominje da je hidroenergetski sektor jedan od najkompleksnijih u BiH u smislu regulative i podijeljenih nadležnosti države, entiteta, kantona i opština, prenosi Balkan Green Energy News.

Nacrt kataloga pogledajte u PDF dokumentu.